Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Uwikłaniewkulturę
Wielecechtego,wczymsięzawieraistotaAmeryki,możnazaobserwowaćnaboisku,
polugolfowym,torzewyścigowymczyprzystolepokerowym;analogicznie,wielecech
istotyBaliujawniasięnaareniewalkikogutów.Botylkonapozórwalkatoczysiępo-
międzykogutami.Taknaprawdęwalcząludzie3.
DlaGeertzakulturaprzejawiasięnanajbardziejelementarnympoziomie
codzienności.Rytuały–bowtakichkategoriachujmujezarównowalkękogu-
tów,jakigręwgolfa–stanowiąniemalżemetafizycznąistotęcodzienności.Sku-
pieniesięnazwykłychwydarzeniachizagłębieniesięwichwłaściweznaczenia
pozwoliujawnićto,coskrywaneczynieuświadamiane.Możeteżdaćwyobraże-
nieokulturowejrzeczywistości.Całyopiswalkikogutówprezentujeuczuciaich
właścicieli,odsłaniaukryteintencje.DziękitymopisomianalizomGeertznie
tylkoopowiadaopewnejkulturowejspecyfice,alewznacznymstopniuujawnia
przeżyciajednostki,zaangażowaniewkulturę,bycie-w-świecie-kultury.Dlaame-
rykańskiegobadaczacodzienność,którąprezentujewswoichanalizach,stajesię
podstawądouzyskaniamateriałubadawczegodotyczącegokulturyijejnajważ-
niejszychcech,jednostkiijejistnieniawświeciekultury.
Będąctwórcąantropologiiinterpretatywnej,jakrównieżuprawiającantro-
pologięzaangażowaną,Geertznieczynizsiebiebiernegopodmiotupoznające-
go.Wkażdymopisieibadaniukulturowegozjawiskajestobecnyjakojednostka,
człowiek,którycoświdział,przeżył,czegośdoświadczył.Takistosunekdoba-
danejkulturyjestwynikiemzałożeńGeertzaoniemożnościdokonaniaobiek-
tywnegooglądurzeczywistości.Geertzbliskijestzarównoegzystencjalistom,jak
isamemuMalraux,twierdząc,żebadaczzawszejestsobą,konkretnąjednostką
zkonkretnymbagażemkulturowym,któryujawniasięwjegodoświadczeniu
świataidlategopostawazaangażowanawypływazsamejegzystencjiczłowieka.
TozaangażowaniepozwalarównieżGeertzowilepiejzrozumiećnietylkokul-
turę,alerównieżsamegosiebie.Podróżwświatodmiennykulturowouświada-
mia,kimjestczłowiek.Zacytowanynapoczątkufragmentpochodzizkrótkiego
wprowadzeniadotekstu,wktórymGeertzopisujeswojedoświadczenie.Ze-
tknięciezkulturąBalijczykówwpierwszejchwiliuświadamiamu,kimjest.Jak
pisał,napoczątkuswegopobytunaBali,choćbyłwtowarzystwieżony,doświad-
czałgłębokiejsamotności.Balijczycymająbowiemzwyczajuprzejmegoignoro-
waniaprzybyszów4.Pytani,odpowiadająwprawdziegrzecznie,aleniepatrząc
naobcegobądźpatrzącnaniegotak,jakbynieistniał.Todoświadczenieizolacji
wywołałoautorefleksję.Geertzopisuje,jakzacząłpostrzegaćswojąegzystencję
wzupełnienowymświetle.Bycieobcym,tym,kogosięniezauważa,zmusiło
godozastanowieniasięnadsamymsobą.BadaniaterenowepokazałyGeertzo-
wiwtensposób,żewyprawawnieznane,badanieobcejkultury,częstomoże
3C.Geertz,Interpretacja...,s.467.
4Por.tamże,s.462.
