Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Egzystencjawobeckultury
15
istotębycia-w-świecie-kultury,ujawnia,żepozakulturączłowieknieistnieje.
Conajważniejsze,pokazujerównież,żepodstawąwszelkiejpercepcji,akturo-
zumieniaisamorefleksji,jestegzystencjaprzytomnejjednostki.Heidegger,pi-
sząconastrojeniachiprzejściu,któregodoświadczaczłowiek,opuszczającstan
DasManwDasein,pokazuje,jaktrudnejesttoprzejście.Człowiekowizawsze
wygodniejjestbezrefleksyjniepowielaćroleizachowaniaspołeczne.Cierpienie,
trwoga,śmierć–niczympunktygraniczneJaspersa–prowadząjednostkędo
spostrzeżenia,żepomimocałejoczywistościkulturowychzachowań,wciążnie-
jasnajestjejkondycja,ajejegzystencjastanowizadaniedospełnienia.Pomimo
różnicmiędzyfrancuskimaamerykańskimbadaczem,tenegzystencjalnytrop
wichpismachwydajesięelementemjednoczącymichbadaniaiwyznaczającym
wspólnycel.
0.3.Egzystencjawobeckultury
WksiążcepoświęconejtwórczościfilozoficznejiliterackiejAndréMalraux
CharlesD.Blendukazujejedenzwiększychproblemów,jakiepostawiłprzed
swątwórczościąfrancuskifilozof.
Problempoleganatym,byznaleźćtakąrelację,wktórejzarównojednostka,jakispo-
łeczeństwowzajemniebysięwzbogacały.Kreatywnajednostkaniemalżezdefinicjinie
możewpełnizaakceptowaćzastanychschematówgrupyspołecznej,alerównocześnie,
jakwskazujeMalraux,niedziałaonawpróżni.Artystazawszeczerpiezdziedzictwa
kulturowego12.
Pomiędzytwórcząjednostką,którąwtymprzypadkureprezentujewe-
dleBlendaartysta,aspołeczeństwemistniejenapięcie.Ówkonfliktjestwielce
dwuznaczny–zjednejstronyartysta,bytworzyć,musiwyzwolićsięzkonwe-
nansów,zdrugiejstronybeztradycjiniemiałbyżadnegopunktuodniesienia.
Cowięcej,dlaMalrauxaspektspołecznykondycjiludzkiejjestszczególnieważ-
nyzewzględunaetykę.Jednostkanabierawartości,ajejegzystencjastajesię
pełna,gdydziaławimiędrugiegoczłowieka13.Mamytuzatemdoczynienia
znierozstrzygalnymkonfliktem.DlaMalrauxegzystencjatwórczaartystysta-
nowinajpełniejszyprzykładpowyższegoproblemu,gdyżjestonwstaniewyra-
zićsiebiewsposóbwolny,zawszedziałającwobecinnychiwobeckultury.Jak
chceMalraux,egzystencja,zawszedziałającwobecinnych,czyniponadtoswo-
imcelemwalkęwimiędrugiegoczłowieka–poświęcenie,działanienarzecz
12Ch.D.Blend,AndréMalraux:TragicHumanist,OhioStateUniversityPress,Ohio1963,
s.223.
13Por.tamże.
