Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tegotwórcyGorkiuważałtęsknotę,siłę,którazbliżagodoproblemówogólno-
ludzkich.JużwtedyAszwspominałrosyjskiemupisarzowi,żeplanujenapisać
powieśćoJezusiezNazaretu119.Widaćwobectego,żebyłtoutwór,któryza-
przątałmyślitwórcyprzezdziesiątkilat.Jesttoistotnewkontekściepóźniejszej
krytyki,któramiędzyinnymiodnosiłasiędofaktuwydaniategodzieławprzede-
dniuwybuchudrugiejwojnyświatowej.Wroku1907Asznapisałס1חִ
,,(Jiches,
„Rodowód”,1907),sztukęopowiadającąostarymrodowymdomu,którydostaje
sięwręcenowobogackich.
KolejnymdramatemAszabył,בֿצ,תּ;שׂ(SzapseCwi,„SabatajCwi”,1908,
wydanywWilniewroku1910),będącypróbąukazania,napodstawiesiedemna-
stowiecznegoruchumesjanistycznegożydowskiegomistykaipseudo-Mesjasza
SabatajaCwi(1626–1676),odwiecznychzmagańmiędzyświętościąażądzami
cielesnymi.Sabataj,tureckiŻyd,czujewsobiemesjańskiepowołanie.Równo-
cześniepolskaŻydówka,Sara,jestprzekonana,żejejprzeznaczeniemjestzostać
żonąSabataja.DocieradoniegodoKairuwrazzgrupąwiernych,równielicznych
jakzwolennicySabataja.Sabatajzgadzasięnamałżeństwoitymsamymtraci
przychylnośćBoga.SzapseCwibyłrównocześniepierwszymważnymutworem
Asza,wktórymautornawiązujedohistoriiswojegonarodu,będącejtakżeipóź-
niejźródłeminspiracjisztukorazpowieści.
Wroku1908ukazałsięteżzbióropowiadańzlat1902–1907vנג1,(Jugnt,„Mło-
dzież”,1908).Wieleztychutworówprzywołujeznówromantycznyobrazżydow-
skiegosztetl,tymrazemjednakzniecowiększądoząrealizmu.דנ,קןv,מגנ1,רעד
(Derjungmitnkind,„Młodyczłowiekzdzieckiem”)opowiadanaprzykład
smutnąhistorięŻyda,któregoporzuciłażona,zostawiającgosamegozmałym
dzieckiem.Pomimowszystkomężczyznaznajdujewsobiedośćsiły,byjakoś
radzićsobiezzaistniałąsytuacjąidorzucadoswoichzwykłychpróśbżebraka
takżetęoodrobinęmlekadladziecka.
PopodróżydoPalestynypisarzwziąłwroku1908udziałwsłynnejkonfe-
rencjiwCzerniowcachnaBukowiniepoświęconejjęzykowijidysz.Inicjatorem
konferencjibyłdziennikarzifilozofNathanBirnbaum(1864–1937),celembyła
dyskusjanatematstandaryzacjiortografii,gramatyki,słownictwa,jakiporusze-
nieinnychważkichkwestii,szczególnietej,czyjidyszpowinienbyćproklamo-
wanynarodowymjęzykiemŻydów.Wpływkonferencjinadalszyrozwójjęzyka
ijegoliteraturybyłolbrzymi,ponieważjidyszzostał,obokhebrajskiego,uznany
zajęzyknarodowy.PrzyczynkiemAszadokonferencjibyłreferat,któryukazuje
koniecznośćprzetłumaczenianajidyszskarbówliteraturyhebrajskiej(sampisarz
przetłumaczyłbiblijnąKsięgęRut).TakżePerecuważał,żenależyprzetłumaczyć
najidyszżydowskidorobekliteracki,poczynającodBiblii.Tenostatnipostulat
119Por.
6.זאָד,811א6.ז,28.06.1991,19.ר:,עמ,vש-סקלאָפ:1,א,שאַם1לשרעגנ1,רעדן1א,קראָגם,סקאַמ,1ז,1רלרעב
BerlRojzn,MaksimGorkiunderjungerSzolemAsz,„Folks-sztime”,19,28.06.1991,s.6i8,tus.6.
42
