Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poślubieMatyldzieiSzolemowiurodziłsięsyn,NatanAsz(1902–1964),który
potemzostałpisarzemamerykańskim.
PierwsząopublikowanąksiążkąSzolemaAszabyłwydanywroku1900zbiór
szkicówvַ
ײצרעvכעלשאַן,א(Inaszlechtercajt,„Wzłychczasach”,1900),któ-
ryzostałgorącoprzyjętyprzezkrytykę.Takżeלvעvשאַ(Asztetl,„Miasteczko”,
1905,wcześniejwroku1904publikowaneodcinkachwדנַ
ײרפֿרעד„Derfrajnd”,
potemwydawanepodtytułemDossztetl)104spotkałosięzentuzjastycznąreakcją
czytelników.
Wtwórczościpisarzasąteżiinneutworypoświęconetematycesztetl.We
wstępiedojednegozezbiorowychwydańswoichdziełAsztłumaczywłasnąfa-
scynacjęmiasteczkiem:
Wyszedłemzżydowskiegomiasteczkaidożydowskiegomiasteczkaszedłemprzez
całyczasmojejtwórczości.[...]Mojedrogimogłybyćdrogamiświatowymi,ale
gdziekolwiektylkoposzedłemiprzybyłem,dowielkichmiaststaregoczydowiel-
kichmiastnowegoświata,wszędziedlamniemigotałyjakzaczarowaneogniki,jak
wizje,niskiedachykrzywychdomkówsztetl,wktórychmieszkabieda,cnotaiży-
dowskapobożność105.
TakżewswoichinnychdziełachAszjestzawszepełensympatiidlaprostych,
religijnychŻydów.
Wroku1902wartykulepodtytułemAnajertalantznanykrytykliteracki,
BalMachszowes106,chwalidotychczasopublikowaneutworymłodegotwórcy,
widzącwprawdziedrobneniedociągnięcia,przepowiadającjednakrównocześ-
nie,żejeszczenierazbędziemiałprzyjemnośćczytaćiomawiaćutworytego
utalentowanegopisarza107.
104„Derfrajnd”,pierwszagazetacodziennawjidysz,założonawroku1903wSt.Petersburgu
przezSzaulaGinsburga(1866–1940)iSzapseRapoporta(1862?–1928),potemdoroku1913wyda-
wanawWarszawieprzezSzmuelaRozenfelda(1869–1943).
105
רעד7ר1דןעגנאַגעג7,אן,;לvעvשןש,דִ
ײםעד1צגעװםעדף,1אן1א,ןעמ1קעגס,1ראַ7,אן,;לvעvשןש,דִ
ײן1פֿ
ןעגנאַגעגן,;7,אוּװראָנ,vלעװרעדן1פֿןvקאַרvןַ
ײזvנאָקעגןvקאַרvענַ
ײמן;אָה[...].ןפֿאַשןַ
ײמן1פֿvַ
ײצרעצנאַג
ן;אָהם1vעמ1א,vלעװרעַ
ײנרעדן1פֿvדעvשעס,1רג,דן,א,צרעvלאַרעדן1פֿvדעvשעס,1רג,דן,א,ןעמ1קעגן1א
,דוּװ,לvעvשן1פֿ7עלזײהעמ1רק,דן1פֿרעכעדעק,רעד,נ,ד,ןענאָ,ז,װ,װ,ןרעַ
ײפֿ־ף1ש,כּ,װvלעקנ,פֿעגר,מראפֿ
.vנ,1װvײקמ1רפֿעש,דִ
ײ,דן1אתע,נצ,ד,vײקמ,ראָ
Funjidisznsztetlbinicharojsgekumen,unafdemwegcudemjidisznsztetlbinichgegangendurch
dergancercajtfunmajnszafn.[...]Hobnmajnetraktngekontzajntraktnfunderwelt,norwuich
bingegangenungekumen,indigrojsesztetfunderalterciindigrojsesztetfundernajerwelt,
umetumhobnfarmirgefinkeltwikiszef-fajern,wiwizjonen,diniderikedecherfundikrumehejzlech
funsztetl,wudiorimkejt,dicnijesundijidiszefrumkejtwojnt.SzolemAsz,AporwerterfunSzolem
Asz,s.III.
10611עשאַ,לעראָד,ז,א,ת1בֿשחמ־לעבBalMachszowes,pseudonimliterackiIzydoraEliaszewa
(1873–1924).
107Por.
133–137.זד:אַברעטשרע,19101,קצעלק:א:ל,11,ןעvפ,רשענעבּ,לקעג,ת1בשחמ־לעבּ
Bal-Machszowes,Geklibeneszriften,Wilne:Kleckin1910,tom1,s.133–137.
38
