Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Literaturajakoobraziwspółtwórca
pamięcizbiorowej
Problematykaskomplikowanychpowiązańmiędzyhistorią,historiografią,
pamięciąaspołeczeństwem,aostatniotakżeichliteraturoznawczychimplika-
cji,byłaijestwciążprzedmiotemżywegodyskursunaukowego31.Jednązkon-
sekwencjitychprzemyśleńjestmożliwośćpostrzeganialiteraturypięknejjako
dodatkowegoźródłahistorycznego,swoistegoświadectwaepoki,azarazemjako
mediumpamięcizbiorowej,którezjednejstronypowstajewścisłymzniązwiąz-
ku,azdrugiejzaśmaniebagatelnywpływnajejprzyszłykształt.Międzyinnymi
zauważyłatoznanabrytyjskahistoryczkaibadaczkazagadnieńpamięci,Frances
Yates,stwierdzając,żesztukapamiętaniastworzyłaświatobrazów,któryznalazł
swojądrogędodziełliteraturyisztuki32.
Ponieważnieistniejebezpośrednidostępdohistorii,którajestprzekazywana
tylkojakoświadectwoustne(wodniesieniudowydarzeńniedawnychorazwspół-
czesnych)lubpisemne(historiografia,różnorodneźródłahistoryczne),historia
31Por.międzyinnymi:JanAssmann,DaskulturelleGedächtnis.Schrift,Erinnerungundpoli-
tischeIdentitätinfrühenHochkulturen,München:Beck1999(wyd.polskie:JanAssmann,Pamięć
kulturowa:pismo,zapamiętywanieipolitycznatożsamośćwcywilizacjachstarożytnych,tłum.Anna
Kryczyńska-Pham,Warszawa:WydawnictwoUW2008);EwaDomańska,Encounters.Philosophy
ofHistoryafterPostmodernism,Charlottesville–London:UniversityPressofVirginia1998;Astrid
Erll,AnsgarNünning(red.),MediendeskollektivenGedächtnisses,Berlin:deGruyter2004,Astrid
Erll,AnsgarNünning(red.),GedächtniskonzeptederLiteraturwissenschaft,Berlin:deGruyter2005;
AstridErll,KollektivesGedächtnisundErinnerungskulturen,Stuttgart:Metzler2005;MauriceHalb-
wachs,Lescadressociauxdelamémoire,Paris:FélixAlcan1925(wyd.polskie:MauriceHalb-
wachs,Społeczneramypamięci,tłum.MarcinKról,Warszawa:PWN2008);MauriceHalbwachs,
Lamémoirecollective,Paris:LesPressesuniversitairesdeFrance1950;PierreNora(red.),Leslieux
demémoire,Paris:Gallimard1984–1992;PaulRicoeur,Tempsetrécit,Paris:Seuil1983(wyd.pol-
skie:PaulRicoeur,Czasopowiadany,tłum.UrszulaZbrzeźniak,Kraków:WydawnictwoUJ2008);
ZofiaStefanowska,JanuszSławiński(red.),Dziełoliterackiejakoźródłohistoryczne,Warszawa:
Czytelnik1978;JerzyTopolski,Jaksiępiszeirozumiehistorię,Warszawa:Rytm1996;Raymond
Vervliet,AnnemarieEstor(red.),MethodsfortheStudyofLiteratureasCulturalMemory,Amster-
dam:Rodopi2000;DieterWuttke(red.),AbyWarburg.AusgewählteSchriftenundWürdigungen,
Baden-Baden:ValentinKoerner1980;YosefHayimYerushalmi,Zakhor:JewishHistoryandJewish
Memory,Seattle–London:UniversityofWashingtonPress1982.
32Por.FrancesYates,TheArtofMemory,Chicago–London:UniversityofChicagoPress–
–Routledge1966,(wyd.polskie:FrancesYates,Sztukapamięci,tłum.WitoldRadwański,Warszawa:
PIW1977),s.80–81.
19
