Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TEORIAIMETODAKOMPARATYSTYKI.STATUSPOZNAWCZY
25
ści,podrugie,rozpoznawalną,wzajemnąodmiennością,potrze-
cie,zdolnościąwiązaniasięzobiektamiinnyminiżonesame,po
czwarte,możliwościątworzeniaformacjimieszanych(hybrydycz-
nych).Formacjetegotypubywajązsamejswejistotykompozy-
cjąrozmaitychskładników.Sprowadzanieowejwielościiróżno-
rodnoścido„jedności”oznaczanieuprawnionąredukcję.Kompa-
ratystyka,jeślichcezachowaćprzedmiotową,teoretycznąimeto-
dologicznąsuwerenność,musijednakżepodobnychredukcjiuni-
kać.Innasprawa,czyjejsiętozawszeudaje.Niepotwierdzajątego
niektórespekulacjekomparatystycznedotyczącekonstrukcjigrzą-
skiegopojęciaWeltliteratur.
Jeślibadamytedy,dajmynato,wzajemnerelacjeliteraturyima-
larstwalubliteraturyimuzyki(przywołujętedziedzinyjakoprzy-
kładorazilustrację,aniedlatego,żewyczerpująoneobszarzain-
teresowańkomparatysty),tobezwątpieniatetrzyzjawiska:lite-
ratura,malarstwoimuzyka–każdezosobnapodpewnymwzglę-
demjednorodne,„zwarteizawartewsobie”–tworząwwyniku
koordynacjiiwzajemnychoddziaływańtworymieszane,bicen-
trycznelubpolicentryczne,uczestniczącejednocześniewróżnych
porządkach.Tworząonezarazem–właśniezracjiwspomnianego
łączenia(mieszania,przenikaniasię,dopełnianiasięitd.)rozma-
itychporządków–formacjeodrębne.Itoonestanowiąprymarny,
choćniejedynyobiektbadawczychzainteresowańkomparatystyki.
Komparatystykaniewkraczazatemnacudzeterytoriainie„pod-
krada”cudzychobiektów.Niedublujeteżcudzychbadań.Zajmu-
jącsięliteraturą,wykraczadalekopozaobszarliteraturoznawstwa;
interesującsięmalarstwem,wykraczapozaobszarteoriiihistorii
sztuki;badajączwiązkiliteraturyimuzyki,niestajesiębynajmniej
działemmuzykologii.Pozostajejednocześnienastykach–wsferze
kontaktu,wzajemnychoddziaływańiprzenikaniasię–tychtrzech
przykładowychdziedzin.
Trzebatakżezastrzecwtymmiejscu,iżkomparatystykajako
takanieutożsamiasięwtymwypadkuzliteraturoznawstwem,
teoriąihistoriąsztukiczymuzykologią.Dodziedzintychkompa-
ratystykaodnosisięzasadniczodwojako.Stanowiąonedlaniej,
popierwszewograniczonymzakresienaukiwspierającelubpo-
mocnicze.Występują,podrugie,jakoobiektbadańkompara-
tystycznych.Dziejesiętakwówczas,gdykomparatystabadawza-