Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
KOMPARATYSTYKAWSPÓŁCZESNA.ZADANIAIZAKRES
paratystykęzajmujewpierwszymrzędzie„innetekstu”(„l’Autre
dutexte”),któreznajdujesiępozatekstembezpośredniodanym
iobserwowanym.Mającwięcdoczynieniazokreślonymtekstem,
kwestionuje–oilejesttosygnalizowane–jegonieprzejrzystość,
samowystarczalnośćiautoreferencyjność.Poszukujezarazemin-
ności,któraówtekstpodtrzymuje,dopełnia,rozwija,problema-
tyzujeczypodważa.Porzucaonotymsamymzasady,naktórenie-
malżeniezmienniepowoływałasięnaukaoliteraturzeikulturo-
logiawXXwieku.
1.4.Tożsamośćiprofilbadawczykomparatystyki
Kwestie,sygnalizowanewewstępiedoniniejszychrozważań,
wymagająwięcpodsumowujących,pozytywnychrozstrzygnięć.
Nieulegawątpliwości–wynikatojasnozdotychczasowychroz-
ważańiargumentów–żekomparatystykadysponujeodrębnym
przedmiotempoznania.Przedmiotten,popierwsze,niejestlityl-
koprojekcjąsubiektywnychasocjacjibadacza,podrugie,nieza-
mykasięwimmanentnymobszarzeliteratury(czyliteratur).Jeśli
charakteryzowaćgowkategoriachbytowych(„ontologicznie”),nie
jestteżjedyniearbitralnąkonstrukcjąpodmiotupoznającego.Ist-
niejerealnie,pozajegoosobąiświadomością,aczkolwiekniezna-
czyto,żewymykasiępoznawczej,teoretycznejkonceptualizacji.
Funkcjonującintersubiektywnieipodlegająctakimkonceptuali-
zacjom,jestdostępnyfalsyfikacji.Znaczyto,żejesteśmywstanie
zasadnie–napodstawiezebranychdanychiprzywołanychdowo-
dów–wykazywać,iżteczyinnesądyozjawiskach,którymizaj-
mujesiękomparatystyka,mogąbyćalboteżsąfałszywe.
Przedmiotbadańkomparatystykijestjednakżeinaczejukształ-
towanyniżtypowyprzedmiotbadańliterackich.Występujeonbo-
wiemniejakojedna,jednorodnaczyjednolita,wewnętrzniezorga-
nizowanasubstancja(tekstutworu,styl,konwencja,gatunekitp.),
leczjakootwartyzbiórróżnorodnychprocesów,zdarzeń
iwłasności,któresąwszelakopowiązanerelacjamiwzajemnego
oddziaływania,przenikaniasię,koordynacjiczyodniesień.Obej-
mujeonzatemzjawiskaheterogeniczneiheteronomiczne.Charak-
teryzująsięone,popierwsze,określonymstopniemsamodzielno-