Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
KOMPARATYSTYKAWSPÓŁCZESNA.ZADANIAIZAKRES
Jeśliuznać,żewierszHerberta(A)funkcjonujeprymarniewli-
terackim,otwartymporządkusłowaiwypowiedzipoetyckichA
(a1….an)4,azkoleiobrazLeonarda(B)wotwartym,malarskim
porządkusztukiportretowaniaikulturyplastycznejB(b1….bn),
okażesię,zbiórdyskursówbadawczo-interpretacyjnychX(x1….
xn)kształtuje,bytakrzec,swoistyporządekrzeczywistościkom-
paratystycznej.Rzeczywistośćowa,zauważmy,niedajesięutoż-
samićbytowoanizporządkiempoetyckim(literackim)A(a1….
an),anitymbardziejzporządkiemmalarskimB(b1….bn).Two-
rzyonanatomiastodrębnądziedzinę,spokrewnionązdyskursa-
minaukowymiiinterpretacyjnymi,konstytuowanąprzezfunkcję
C(X),występującąjakodynamiczny,stającysię,otwartyporządek
X(x1….xn).Jegopretekstemipodtekstemjestoczywiścieukon-
stytuowanaprzezArelacjadoBorazkomparatystycznainterpre-
tacjatejrelacjiABprzezC.
Prezentowanymodel,wolnomiećnadzieję,pozwalaobjaśnić
nieconaturędyskursukomparatystycznego.Otóżobateporząd-
ki,AorazB,różniąsiętworzywem,środkami,uformowaniem,
funkcjami.Każdyznichjestregulowanyprzezodrębnekonwen-
cjeilicencjeczyto,jakwwierszuHerberta,poetyckie,czyto,jak
uLeonarda,plastyczne.Pozostająonetedywewłasnychgranicach
dopewnegostopniasamodzielne.Zachowująsamodzielnośćmimo
synchronicznego,interpretacyjnegopowiązaniazesobą,historycz-
negooddziaływanianasiebieiprzenikaniasię.Pozostająjednocze-
śniewzględemsiebieróżne,inne.Żadenznichniedajesięcałko-
wiciesprowadzićdodrugiegoiroztopićwnimbezreszty.
Tojednaktylkoczęśćprawdy.OtóżukonstytuowaniesięX
ustanawiasymbolicznyidyskursywnyzwiązekAiB,którysam
wsobiejestwstosunkudokażdegoztychogniwodrębnąrealno-
ścią,zresztąoddziałującąaktywnienasposóbpostrzeganiaAiB.
Iwtymwłaśnieznaczeniukomparatystyka,którazwiązkitegoro-
dzajukonstytuujelubsankcjonuje,jestdziałalnościąantyredukcyj-
ikulturotwórczą.Nieograniczasięzatemjedyniedoodgrywa-
niarolipoznawczegozwierciadłaispełnianiafunkcjiiluzyjnego,
wtórnegopodwajaniarzeczywistościsamoistnej,istotnej,niezależ-
4
Jesttookreśleniejedyniewzględne.WierszHerbertajakoekfrazajestwisto-
cierzeczyutworem„bicentrycznym”,równocześnieautonomicznymihetero-
nomicznym,wychylonymkuobrazowiLeonarda.