Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.KALÓNKAKON
1.ŚWIATBOGÓWGRECKICH
OdwieluwiekówstarożytnaGrecjastanowiłaźródłofascynacjijakoniedokońca
wytłumaczalnyfenomenkulturowy.„Cudgrecki”jawiłsięjakozagadkapobudzająca
umysłydosnuciaróżnorodnychspekulacji.Ostatecznieutrwaliłasięopinia,żepodsta-
wowymczynnikiemtwórczymbyłotutajzetknięciesięwielościkulturiróżnorodnych
wartości,otwierającychcałkowicienoweperspektywymyślenia.
PierwotniePółwysepBałkańskiiwyspyMorzaEgejskiegozamieszkiwałyludy
egejskielubazjańskie,którewytworzyływłasnąwysokąkulturę,określanąnajogólniej
jakoegejska.DopieronaprzełomieIIIiIItysiącleciap.n.e.wyszłyzzaDunajuplemio-
nagreckieAchajówiJonóworazzaczęłyfalaminapływaćnaPółwysepBałkański,by
ostatecznieokołoroku1800p.n.e.dotrzećnajegopołudnieizakończyćpodbójzwy-
cięstwemnadosiadłymtamplemieniemPelazgów.Zdobywcygreccyprzejęlielementy
zastanejkultury,bystworzyćnajejpodstawiewłasnąkulturę,zwanąmykeńską.Około
1400rokup.n.e.GrecyzajęliKretęibyłtojedenzetapówkolonizacjiwyspMorza
EgejskiegoibasenuMorzaŚródziemnego,opiewanejpóźniejprzezHomerajakookres
bohaterski.
KulturamykeńskarozwijałasiędoXIwiekup.n.e.,kiedytojejkrespołożyłna-
jazdplemiondoryckich,któremimooporumieszkańcówdotarłyażnaPeloponez.Tam,
podHelos,rozegrałasięostatecznabitwa,wwynikuktórejwalczącyAchajowiezostali
sprowadzenidorolipółniewolników,zwanychpóźniejhelotami.
Whistoriigreckiejrozpoczęłasięnowaepoka,takmałoznana,żeokreślanamia-
nem„ciemnychwieków”.Wiadomo,żewtymokresienastąpiłpodziałterenówmiędzy
poszczególneplemionagreckie:DorowieopanowalipołudniowąiwschodniączęśćPe-
loponezu,wyspyKretęiRodosorazpołudniowewybrzeżeAzjiMniejszej,Achajowie
zajęliArkadięorazCypr,apotomkowieJonów–Attykę,wyspyMorzaEgejskiegooraz
częśćśrodkowąAzjiMniejszej.
UbóstwonaturalneBałkanówdoprowadziłowVIII–VIwiekup.n.e.dokolejnej,
jużostatniejwędrówkiGreków,zwanejWielkąKolonizacją.Wówczaszajęlionipo-
łudniowąItalięiczęśćSycylii,czyliMagnaGraecia,orazdotarlidodzisiejszejFran-
cji,gdziezałożyliMarsylię.Powstałoteżwielekoloniinawybrzeżachafrykańskich
iMorzaCzarnego.Wtymmomencieświatgreckibyłjużukształtowanyterytorialnie
ipolitycznie,atakżekulturowo.
