Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PŁEĆWMYŚLIFILOZOFICZNEJ
43
Obdarzaławszystkichepikurejczykówswymiwdziękami,comaznamionaprawdopo-
dobieństwa,gdywspomnisięLukrecjusza,którypisał:
Iktounikamiłości,bynajmniejsięniepozbawia
OwocówWenery,raczejzyskujeon,nicnietracąc11.
Rzeczywiście,wedługEpikuraczłowiekwinienunikaćnamiętnościiniepokoju,
zapomniećomiłościiuwolnićsięoduczuciapożądliwościprzezjejzaspokojenie.Mę-
drzec,chybażebypłonąłzpożądania,niebędziesiężenił,gdyż,podobniejaksama
miłość,małżeństwojesttylkoźródłemkłopotów.
Piszącoheterach,wspomniećnależyjeszczedwieThais,zktórychpierwsza,
Atenka,byłakochankąitowarzyszkąAleksandraWielkiego,anastępniePtolemeusza
iSotera;drugazaś,Aleksandryjka,zostałanawróconaponoćprzezpustelnikaPanuf-
cego.Rzuciłazawód,rozdałamajętnościidokonałażyciawklasztorze.Ożyłapopięt-
nastuwiekachwpowieściAnatolaFrance’aioperzeJulesaMasseneta.
Gdyzniknąłświatheter,pozostałanazwaopejoratywnymznaczeniu.Mogłoto
byćwspomnieniepostarożytnymścieraniusiępłciwświeciespołecznymiobrona
„klubumęskiego”przedczłonkostwemkobiet.Jednocześnienienależyzapominać
owalceprzeciętnejGreczynki,osmolonej,wsensiedosłownym,dymemzdomowe-
gopaleniska,zkobietą,którejzazdrościłanietylkowolnościikosztownegostroju,ale
równieżuczuciamężczyzn.Znanesąprocesywytaczaneheteromprzezopuszczone
żony;sławnebyłowspomnianeoskarżenieFryneoobrazębogówczyzakłucieszpilka-
midowłosów,wświątyniAfrodyty,LaisMłodszej,przyjaciółkiDemostenesa.
6.PŁEĆWMYŚLIFILOZOFICZNEJ
Kobietawarchaicznychwyobrażeniach
Świathelleńskistworzyłsystemwierzeń,określanychmianemmitologii,lecznie
ukształtowałreligiiwewspółczesnymtegosłowarozumieniu.Jejodpowiednikiemsta-
łasięfilozofia,spekulatywnarefleksjaukształtowanawVIwiekup.n.e.Takjakkaż-
dysystemreligijny,swepoczątkiłączyłazrozpatrywaniemgenezyicharakterubytu,
aodrywającsięodwyobrażeńmitologicznych,skierowałasiękuobiektywnejsferze
rzeczywistościokreślonejmianemprzyrody.Filozofowieuznalijązajednoliciemate-
rialną,alezczasemwtejjednolitościodkrylidwaaspekty.Byłotonajprawdopodobniej
dziełempitagorejczyków,którzywysnuliwniosek,żemateriatonietylkoforma,lecz
takżeto,cojestkształtowane,orazkonsekwentnieprzyjęliistnienieczynnikaformują-
cegoiformowanego.Dlategomożnamówićoinspiracjiwierzeniamireligijnymisekty
orfików.Wyznawalioninaukę,któramiałabyćstworzonaprzezsamegoOrfeusza.Pod-
stawowąrolęodgrywałwniejmit,którygłosił,żetytanipożarliDionizosawpostaci
11Lukrecjusz,Onaturzerzeczy,IV
,1073–1074,przeł.G.Żurek,Warszawa1994.
