Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WSTĘP
zprzeszłościmilczą.Znamyichczyny;wiemy,żebyłypiękne,anawetuznawanechy-
bazbytczęstozanajpiękniejsze,natomiastichduszepozostająskryteprzednami.Wy-
stępująoficjalnie,agdyzdarzasię,żeprzemówią,tonieswym,leczmęskimgłosem
historiografaczypoety.
Ambiwalencjawrzeczywistościtworzyświatzasadzek,zktórychjednąstanowi
androgynizm,płećpsychiczna,zjawiskopojawiającesięodzamierzchłejprzeszłości.
Greckieboskiedziewice,kapłaniKybele,Rzymiankiokresucesarstwa,renesansowe
kobietyzmęskąduszą,mignoni(królewscyfaworyci)czasówschyłkuWalezjuszytwo-
rząkorowódludzi,którzyalbowyrzeklisięwłasnejpłci,albododalidoniejcechy
płciprzeciwnej,bystaćsiędoskonalszymi.Oilemęskieaspiracjekobietbyływpełni
wytłumaczalnejakoprzejawwalkioemancypację,otylesytuacjaodwrotnamogłaza-
stanawiać.Gdydodatkowonabierałacharakteruzjawiskaspołecznego,dlaczłowieka
dzisiejszegopozostajezagadką.
Wwyjściuzgąszczuwątpliwościpomocnabyłaautorowiliteraturazwiązana
zproblematykągender.Wniejszukałalbospecyficznejinspiracjiihistorycznegoma-
teriału,albonieuchwytnejwiedzymówiącejotym,jaknależyunikaćskrajności,które
mogąbyćmodnei„rynkowe”,leczodległeodpowszechnychwyobrażeńirzeczywiste-
godzianiasię.OdpoczątkuwświeciefilozofiiwyznaczałamuproblemypracaMacieja
Ulińskiego,wmomenciezaśukazaniasięrozprawyMariiBoguckiejopięknymwarsz-
taciehistorycznymmiałjużdwojeprzewodników.Zrodziłasięnadzieja,żeudasię
znaleźćsferęjednoczącąteobszarybadawcze.Wczuwającsięwduchawspomnianych
prac,autorstarałsięwypełnićdodatkowątreściąświatspekulacjifilozoficznejifaktów
dziejowych.
Takpojawiłosiępoważnezadanieodsłonięciarzeczywistości,którawykreowała
faktyprzekazaneprzezźródłahistorycznewszerokimtegosłowaznaczeniu.Narzu-
cającasięwyobraźniazbiorowaniejestwolnaodwartościowania.Przeszłośćukazuje
siępoczątkowojakobelleépoque,leczmijaczas,którywtrącająwotchłańprofanum.
Kołojednaktoczysiędalej;zostajeonaoświetlonanowymiblaskamipoto,byznowu
zniknąćwciemności.Tutajsamihistorycyprzyznająsiędoniewiedzy,toteżsocjolog,
którykorzystazichdoświadczeń,winienwykazaćsiędodatkowąpokorąwobliczu
tajemniczegoinieznanegoświata.
Tradycyjneźródłapisanezawierająnietylerejestracjęfaktówwichobiektyw-
nymwymiarze,ileinformacjęotym,jakimspołeczeństwopragniebyćipowinno
być.Przedstawianywnichświatjestzzasadynegatywniedeformowanylub,wprost
przeciwnie,zbliżasiędookreślonegoideału,nabieracharakterustanupostulowane-
go.Pojawiasiępoetyckość,specyficznegorodzajudramaturgia,któratekstowinadaje
przerażającytragizmalbowzniosłe,spokojnepiękno.WizjeHomera,TytusaLiwiusza,
św.GrzegorzazToursiwielupóźniejszychdziejopisówmająwalorpięknaprzynależny
sztuce.Wtejsytuacjikrytykaźródłastajesięanaliząliterackąitupojawiasięprzejście
doświatasztuki,wktórymczłowiektraciswąwcześniejsząanonimowośćiukazuje
sięjakożywa,konkretnapostać.Naileprawdziwa,tojużjestpytanie,gdyżzmieniają
myślpiszącegoskierowanadowyobrażanegoodbiorcy,atakżefakt,żezwykleautorem
jestmężczyzna.Heurystykaodkrywatutajnowąpłaszczyznękrytyki.Obokcelówpo-
litycznych,wizjidziejów,osobistychsympatiiianimozjiautorapojawiasięokreślenie
przezposiadanąpłeć.Wświeciemężczyznpisarstwosłużytylkojednejpłci;kreujeob-
