Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PARADYGMATDOGMATYKIPRAWAAPRAWOZNAWSTWO
ztychstosunkówto:hierarchianorm,podstawaobowiązywania,zakres
obowiązywania,stosunkiwynikaniasensulargo10.
Systemnormcechujeniesprzecznośćizupełność.Sprzecznościwystę-
pującemiędzynormaminależącymidosystemupozorneijednązzasad
systematyzacjiprawajestichusuwanieprzypomocyuznanychzabiegów
zastosowaniaregułkolizyjnychlubwykładni11.Systemjestzupełnywtro-
jakim,wyodrębnionymwspółcześnieprzezteorięprawa,sensie12:okażdej
normiemożnaorzecczynależydosystemuczynienależy(zupełność
obowiązywania),dowolnezachowanieposiadakwalifikacjęprawnąna
gruncienormobowiązujących(zupełnośćkwalifikacyjna,materialna),
prawoobowiązującenakazujerozstrzygnięciedowolnejwłaściwiewnie-
sionejsprawynapodstawienormobowiązującychlubreguł,doktórych
oneodsyłają(zupełnośćdecyzyjna,proceduralna).
Wskładsystemuprawawchodząnormyustanowioneprzezprawo-
dawcę,ichkonsekwencjebędącerezultatemUlogicznegorozwijanianorm”
orazkonsekwencjeinterpretacyjne,polegającenaustaleniurzeczywistego
znaczenianormobowiązujących13.
8.Zepistemologicznegopunktuwidzeniaparadygmatdogmatykipra-
waujmujepragmatyczniejakozespółczynnościpoznawczych,które
wyrażająsięwsystematyzacjiprawaizwiązanejzniąbudowieaparatu
pojęciowegoorazwykładnidoktrynalnej.Systematyzacjaprawajestpo-
rządkowaniemzbiorunormtraktowanymjakopoznanierekonstruujące
stosunkiistniejącemiędzynormami.Wykładniaprawatoodkrywanie
rzeczywistegoznaczenianormprawnych,awięcczynnośćpoznawcza.
Przeciwstawieniempoznawaniajestwtymkontekściepraktykatwo-
rzenialubstosowaniaprawa.Dogmatykaprawapodchodzidotejpraktyki
wsposóbswoisty;wyłącznieodstronyjejrezultatów.Poznajebowiem
prawo,którejestdladogmatykirzecządaną(dasGegebene),aktórestano-
wirezultatczynnościprawodawczej.Poznajewynikistosowaniaprawa
wpostacidecyzji,aleczynitowbardzoograniczonymstopniu.Natomiast
samadogmatykaaninietworzyprawa,anigoniestosuje.
Paradygmatdogmatykizapragmatycznegopunktuwidzeniawyra-
żająwłaściwościjejwypowiedzi.towypowiedzibędącerezultatem
czynnościpoznawczych,awięcwypowiedziprawdziwealbofałszywe.
10Por.J.Wróblewski,Wybrane…,s.125in.
11K.Opałek,J.Wróblewski,Zagadnieniateoriiprawa,Warszawa1969,
rozdz.III.3;W.Lang,J.Wróblewski,S.Zawadzki,Teoriapaństwaś,rozdz.19.3;
Z.Ziembiński,Problemypodstawoweś,s.304–309.
12W.Lang,J.Wróblewski,S.Zawadzki,Teoriapaństwaś,rozdz.19.4.
13Por.E.Waśkowski,Teoriawykładniprawacywilnego,Warszawa1939,
rozdz.I–III.
47