Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15.ŚmierćDariusza/16.NowasytuacjapośmierciDariusza
59
ZgonperskiegowładcystanowiłdlaAleksandrafaktniezmiernejwagi.To,że
KrólKrólówpoległniezjegoręki,pozwalałomupodchwycićhasłoukarania
buntownikówikrólobójców,coułatwiłobywprzyszłościprzejęcieachemenidz-
kiegodziedzictwa.Królewskapropagandanaużytekwschodnichpoddanych
AleksandrawypracowaławłasnąwersjęostatnichchwilDariusza:umierając,
miałbłogosławićswegoprzeciwnikaiczynićgomścicielemswojejśmierci.
ZwłokiostatniegozAchemenidówodesłanodoPersepolis,gdziemiałyzostać
pochowanezgodniezodpowiednimperskimceremoniałem.
16.NowasytuacjapośmierciDariusza.
Źródłanapięćikonfliktów
Wtymmiejscuwykładuzatrzymamysięnachwilę,abyocenićsytuacjęAleksan-
draiprzyjrzećsięproblemom,jakiezniejwynikały,bopamiętająconich,łatwiej
nambędziepojąćlogikęwydarzeńnastępnychlat.
ZacznijmyodtrudnościmającychsweźródłowgeografiiIranu.Wnętrze
krajuwwiększościbyłojałowe,azamkniętełańcuchamigórbezwodnebaseny
niejednokrotniepokrywaławarstewkasoli.Istniałoniewieleszlaków,którymi
mogławędrowaćwiększaarmia,potrzebującaprzecieżodpowiedniegozabez-
pieczeniawwodęiżywność.Szlakikomunikacyjnełatwoudawałosięprzerwać,
adlawojskaoperującegowobcymkrajuutratakontrolinaddrogamistanowiła
jednoznajwiększychniebezpieczeństw.Równieistotnąsprawąstałosięutrzy-
maniepanowanianadnielicznymi,gęstozaludnionymi,żyznymirówninami,
którestanowiłyswoistewyspywgórzystychregionach:tylkotamwojskomogło
odpocząćizaopatrzyćsięwżywność.
KlimatIranuwogóle,awszczególnościklimatIranuwschodniegozjego
wysokimigórami,musiałdawaćsięweznakiMacedończykomiGrekom.Upalne
lataimroźnezimystwarzaływyjątkowetrudnościżołnierzomikoniomnie-
przygotowanymdośnieguiloduaninienawykłymdoznoszeniaupałówpowyżej
40
o
C.OsobneniebezpieczeństwokryłosięwkrainiestepównapółnocodIranu,
gdzierozmaitekoczowniczeplemiona,przemieszczającesiępotymterytorium,
nieustanniezagrażałyżyciuimieniuludnościosiadłej.Jejobronastanowiła
zadanie,zktóregoAchemenidziwywiązywalisiędośćrzetelnie.Aleksander
będziesięmusiałgopodjąć(przynajmniejwperspektywieczasu),anarazie
wziąćpoduwagęmożliwośćwciągnięciakoczownikówdowalkipostronie
perskiej.
SwoistarzeźbaterenuwIranieułatwiałapowstawaniezamkniętych,źlepo-
wiązanychzinnymi,rejonów.Rządziłynimiarystokratycznerodziny,rezydujące
wtwierdzachpełniącychdlaokolicznejludnościfunkcjęrefugium.Proces
urbanizacjiwewnętrzuIranuiwjegopółnocno-wschodniejczęściniebyłza-
awansowany.Królperski,jeśliniemiałoparciawgrupachwprostodniego
zależnychludzi,niemógłrządzićtymiobszaramiinaczejniżzapośrednictwem
miejscowychwielmożów,posiadającychwłasnearmieiprowadzącychnaswym
