Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wstęp
Pisząctę„starą-nową”książkę,autorzytrzymalisiękonsekwentniezasady,
żeCzytelnikpowinienprzedewszystkimotrzymaćciąginformacjiustalonychze
znacznądoząpewności,bymócsięnimiposłużyćdokreśleniaobrazuepok
dawnych.Niepretendujemywtejczęścinarracjidooryginalności,boprzecież
niezaczynamystudiównadantykiemodpoczątku:jesteśmydziedzicamiwielu
pokoleńhistoryków,którychwysiłekzłożyłsięnaodtworzeniekształtustuleci,
ojakichtraktujetapraca,iobficieczerpiemyzichustaleń,wykorzystujemyich
wysiłki.Jednakzawodowauczciwośćwielokrotnienakazywałanam,byśmywy-
raźniezaznaczali,wjakichkwestiachnaszawiedzajestrzetelna,awjakichtylko
hipotetyczna.Stądobecnośćpodrozdziałówzatytułowanych„Sprawydyskusyj-
ne”.Znalazłytudlasiebiemiejsceprzedewszystkimproblemyważne,próby
odpowiedzinazasadniczepytanianiepokojąceuczonych.
Wypadanamrównieżwyjaśnić,jakąfunkcjępełniąpodrozdziałypoświęcone
źródłomijakątaktykęstosowaliśmyprzypodawaniuinformacjinatentemat,
gdyżbyliśmyjaknajdalsiodintencjiencyklopedycznych.Obieczęści(„Aleksan-
derWielki”i„Epokahellenistyczna”)zostałypoprzedzonedługimiwywodami,
któreprezentująźródłanajważniejsze,najczęściejprzeznaswykorzystywane,
wymagającepoważnychkomentarzy.Proszępamiętać,żezamieszczonychtam
wiadomościwzasadzieniebędziemyjużpowtarzaćwdalszymciąguwykładu
(niemaprzecieżsensukilkakrotneopowiadaniebiografiiPolibiuszaczyPlu-
tarcha),postaramysięnatomiastwsposóbjaknajbardziejdokładnyodsyłaćdo
miejsc,wktórychautorówtychzaprezentowaliśmyporazpierwszy.Później
charakteryzowaliśmyprzydatnośćźródełjużtylkowkonkretnychkwestiach.
Czytelnikszybkosięzorientuje,żedominującąrolęwśródźródełprezento-
wanychwróżnychmiejscachpodręcznikaodgrywająźródłaliterackie.Choć
znaczenieinskrypcji,papirusów,zabytkówarcheologicznychimonetwmiarę
powiększaniasięichzasobówstalerośnie,literaturapozostałajednakźródłem
najważniejszym,najbogatszym,najszerzejobejmującymzagadnieniainajbar-
dziejdogłębniejeomawiającym.Towłaśnieopierającsięprzedewszystkimna
literaturze,budujemymodeleirekonstruujemystrukturyrozmaitychdziedzin
starożytnejcywilizacji.
Szczególnaprzydatnośćźródełliterackichdoformułowaniasądówogólnych
bierzesięstąd,żenieporuszająonesprawwyłączniejednostkowych,leczza-
wierająsyntezęobejmującąmniejlubbardziejszerokądziedzinęrzeczywistości.
Syntetyzującywysiłekumysłuludzkiegowstosunkudoopisywanegoświata
prowadziłdosensownej,dającejsiębadać,selekcjifaktów.Korzystajączliteratury,
jesteśmywprawdziesilnieuzależnieniodsposobuwidzeniasytuacjiprzezautora,
odjegoperspektywy,alemożemytoograniczeniezredukowaćdziękizbadaniu
mentalnościśrodowiskpiszącychoraz–wmiaręmożliwości–skonfrontowaniu
utworówliterackichzinnymiźródłami.Pozatymrozpoznanieizrozumienie
perspektywyautoraktóregośzantycznychdziełtozarazemzrozumieniejednego
zistotnychaspektówświatastarożytnego.Innekategorieźródełdostarczająnam
najczęściejwłaśnieinformacjijednostkowych,zatemprzejściedownioskówna-
turyogólnejbezpomocydanychliterackichjestwtejsytuacjibardzotrudne.
