Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
21
Wracajączatemdodefinicjimetrum,należypowtórzyć,żenmetrum”tozarazem
rodzajmetryczny,jakisamodzielnajednostkametryczna,niemniejszaniżkomma,lecz
niewiększaniżwers
54
-jednostkidłuższeokreślanebyłyterminemnperiod”
55
,którego
jednakHefajstionwEnchejridionnieużywa.Rozumienienmetrum”jakozjednejstrony
rodzaju,zdrugiejzaśjednostki/postaciówrodzajreprezentującej,decydujeotakich,bez
wątpieniawłaściwychiopartychnarodzajnikach,rekonstrukcjacheliptycznychsformuło-
wańHefajstionajakto:nW[metrum(=rodzaju)]daktylicznymbyłopewne[metrum
(=postać)]zwane‘logaedycznym’”(rozdz.VIII9).Takszerokienatomiastfunkcjono-
wanienazwynmetrum”dlapostaciodkommatupowersjestprzyczynątego,żeniektóre
metra,tzn.wersy,którezbudowanesązdwóchlubtrzechczłonów,sekwencji(mowa
ometrachasynartetycznych-zob.rozdz.XV),możnaokreślićmianemnmetrumzło-
żonegozmetrów”.Metrumwtymprzypadkutozatemzarównoposzczególnesekwencje
składowe,jakicaływerszowychsekwencjizbudowany.Dlategoteżnp.kratinej(zob.
rozdz.XV21)to,wedługHefajstiona,metrumasynartetyczne,złożonezmetrum
chorijambicznegoitrocheicznegohephthemimeres.Ponieważobieskładowekratineja
(tzn.metrumchorijambiczneorazhephthemimerestrocheiczne)mogąwinnych
kontekstach(tzn.pozakratinejem)występowaćjakosamodzielnemetra,mamytudo
czynieniawłaśniezmetrumskomponowanymzmetrów
56
.Tozkoleimadosyćpoważne
konsekwencjeinterpretacyjne-kontrowersyjnezpunktuwidzeniawspółczesnychanaliz
metrycznych-każdabowiemkońcowasylabametrumjest,wedleantycznychkoncepcji,
obojętnapodwzględemiloczasu(adiaphoros;zob.rozdz.IV5),dlategoteżHefajstion
dopuszczatakąobojętnąsylabęrównieżwśrodkuwersuzbudowanegozdwóchmetrów
(zob.rozdz.XV8).
Wpraktyce(choć,byćmoże,dotyczytotylkotakskróconejpracy)Hefajstionnie
posługujesięwEnchejridionwspomnianymwcześniejterminemnkomma”,aokreślenie
nkolon”pojawiasięwyłączniewrozdzialeometrachasynartetycznych,gdziewydajesię
onoprzybieraćzarównoznaczeniesamegokolonu,jakikommatu(zob.XV1:[Metra]
asynartetyczne).Zamiasttychterminównatomiastczęstopojawiająsięinne-penthe-
mimeresorazhephthemimeres,któresameteżmajądługośćkommatulubkolonu.Jako
zatemkommatylubkolonypenthemimeresihephthemimerestorównieżsamodzielne
jednostkimetryczne,leczichnazwydokładnieokreślająichdługość.Nazwanpenthe-
mimeres”(penGhmimerśg,l.mn.npenthemimere”-penGhmimerÁ)wskazuje,żedana
sekwencjaskładasięznpięciu(pśnte)połowicznych(¹mi-)części(mśrh)”stopy,tzn.
1111111111111
54
Longin.inHephaest.I5,17-20,s.84,17-20Consbr.:mśtronkalettaikaisticog›kastog,
ægÓtanerpw·¹próth`Om»rou·awJdiamśtraœcei˜xakósia<kaidśka>.
55
Choerob.inHephaest.,s.236,18-20Consbr.:obkœstisticog,¢lldperiodog·Øperbainei
gdrtóduokaitriakontashmon.
56
Namarginesienależytunadmienić,żeniewszyscymetrycyuznawalitakieczłonyjakkomma
czykolonzametra.Różnicaopinii,takwtym,jakiwprzypadkuinnychomawianychtutajzagadnień,nie
majednakwiększegoznaczenia,jedynymbowiemcelemowego,zkoniecznościpobieżnego,zarysu
znaczeńposzczególnychterminówjestułatwienieCzytelnikowiswobodnejlekturyizrozumienia
wywodówHefajstiona.
