Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
isyzygiasąnmetrami”tylkowodniesieniudorodzaju,któryreprezentują(zob.wcześ-
niej),albowkontekścietakichpowszechniefunkcjonującychokreśleńjakndymetr”,
ntrymetr”,ntetrametr”,npentametr”czynheksametr”.Ponieważdaktylebudująwersyza
pomocąstóp,anaprzykładjambyzapomocąsyzygii,terminndymetr”(dosłownie:ndwu-
metr”)będziewpierwszymprzypadkuoznaczałsekwencjęzłożonązdwóchstóp,wdru-
gimnatomiastzdwóchsyzygii.Możnabywtymmiejscuzapytać,dlaczegowięcnie
mówimytuondwustopie”lubondwusyzygii”.Otóżpierwszytermin,jakpodano
powyżej,faktycznieistniałwmetryceantycznejinosiłmianondypodii”,leczwpraktyce
podobnenazwybyłybardzorzadkowykorzystywanedoopisudłuższychsekwencji
metrycznych,dlategoteżnp.złożonyzpięciustóparchebulej(zob.rozdz.VIII9)zostaje
wscholiachnazwanynpentametrem”(npięciometrem”),nienpentapodią”(npięciostopą”).
Terminndwusyzygia”natomiastnieistnieje.Jakiekolwiekbyłyprzyczynyprzyjęciatakiej
właśnieterminologii,faktemjest,żestopaorazsyzygiasą,jakojednostki,metramitylko
wtakimwłaśniekontekście
51
,nigdyzaśwoderwaniu,tzn.jakojednostkisamodzielne,
chybażezostałyjakotakiewyodrębnionewpieśniprzezsamegopoetę.Mamytuzatem
doczynieniazsytuacją,wktórejpojedynczastopalubsyzygia,chociażokreślanamianem
nmetrum”jakorodzaj,nigdyniestanowiwtraktatachantycznychmetrumjakojednostka,
podczasgdydłuższesekwencjeznichzbudowaneokreślanesąjakondy-”,ntry-”,ntetra-”,
npenta-”lubnheksametry”(tzn.ndwu-”,ntrzy-”,ncztero-”,npięcio-”lubnsześciometry”).
DefinicjępozostałychwymienionychprzezAtiliusajednostekstanowiącychmetra
znajdujemyjużusamegoHefajstiona,wtraktacieOutworachpoetyckich.Jakwyjaśnia
zatemnaszautor:n‘Wers’(sticog)totakadługośćmetrum,któraniejestanimniejszaniż
trzysyzygie,aniwiększaniżcztery.Jeślidługośćtajestmniejszaniżtrzysyzygieima
syzygiekompletne,jestakatalektycznainosinazwę‘kolon’(kîlon);jeślinatomiastjest
skrócona,nosinazwę‘komma’(kómma)”
52
.Kommazatemtosekwencjadłuższaniż
monometr,leczkrótszaniżakatalektyczny(tzn.pełny)dymetr.Kolonmadługośćconaj-
mniejakatalektycznegodymetru,leczniedochodzidodługościpełnegotrymetru,wers
natomiastmadługośćodtry-dotetrametru.Takadefinicjawersuwymagajednakuściśle-
nia.Otóżstichos,wedlekoncepcjiantycznych,niepowinienprzekraczaćdługościtrzy-
dziestudwóchmór
53
.Ponieważzaśdaktylelubkretykimierzonesąstopami,aniesyzy-
giami,czastrwaniaichpojedynczejjednostkijestkrótszyniżczasnajkrótszejiloczasowo
syzygii,dlategoteżdługośćtakich(mierzonychstopami)sekwencjimożedochodzićdo
długościheksametru,gdyżnawetwtejdługościcałkowityiloczasdaktyliwyniesiezaled-
wiedwadzieściaczterymory(zob.rozdz.VII1:[Metrum]daktyliczne),kretykówzaś
trzydzieścimór(zob.rozdz.XIII6).
1111111111111
51
Longin.inHephaest.I5,21-23,s.84,21-s.85,2Consbr.:œtitoinunmśtronkalo6ment¾n
suCugian,toutśstit¾ndipodian,ægÓtantólambikóntó¢pó%xpodînsugkeimenontrimetron
kalîmen.Zob.teżprzyp.34.
52
Hephaest.,s.62,17-s.63,3Consbr.:sticogśstiposónmśgeGogmśtrou,ÓperoÜte
œlattónśstitriînsuCugiînoÜtemetContessarwn.tódŚœlatton×ntriînsuCugiîn,śdnmŚn
pl»reigœcVtdgsuCugiag,¢katalhktónśstikaikalettaikîlon,śdndśtiślleipV,kómma.
53
Zob.przyp.55.Por.teżschol.AinHephaest.,s.123,7-9Consbr.
