Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Procesdostosowawczywobuglównychtypachkursówcharakterystykaporównawcza
21
Takwygląda,wlapidarnymzarysie,mechanizmdostosowawczy.Podkreśleniawy-
magato,żewklasycznychmodelachkomparatywno-statycznychrównowagawdługim
okresiezostajeosiągniętawłaśnieprzezdostosowaniasamychpoziomówcen(relatywnych
lubabsolutnychzależnieodtypukursu).Wielkościrealnychdochodówniezmieniająsię
wtedyiniemogąwspieraćprzywracaniarównowagi,gdyżzzałożeniapanujetamperma-
nentniestanpełnegozatrudnienia.
Wpraktycewodróżnieniuodteoretycznejanalizymodelowejaniwjednym,ani
wdrugimsystemiekursuzrównoważenieniedokonujesięcałkiemautomatycznieczyteż
prędkoiwpełni.Systempieniądzakonwencjonalnego,wprzeciwieństwiedoklasycznego
modeluwalutyzłotej,osłabiabowiemautomatyzmzmianilościpieniądzaprzykursie
sztywnym.Poddajeilośćniezależnemukształtowaniuprzezwładzęmonetarną,która
możekierowaćsiętakżeinnymipriorytetaminiżsamarównowagazewnętrzna.Niemniej,
dłuższetrwaniezewnętrznejnierównowagipłatniczejuruchamiawobusystemachkursów
naciskirynkowe,anawetpolityczne,zmuszającewładzegospodarczedopodporządkowa-
niasięmodelowymkoniecznościom,tj.donieprzeszkadzania,araczejwspieraniasiłdzia-
łającychwkierunkupowrotudorównowagi.
Jesttakdlatego,tolerowaniedługotrwałejnierównowagiobrotówwewnętrznych
powodujepojednejstroniezwiększaniesiępozycjiwierzycielskiejwskuteksumujących
sięwczasienadwyżekeksportowych,podrugiejstronienarastaniezadłużeniawsto-
sunkudozagranicy.Matoskutkiodczuwanejakouciążliwetakżedlatego,żewewnętrz-
narównowagamonetarnastopniowostajesięwobukrajachcorazbardziejnapięta.Przy
kursieusztywnionym,możliwośćfinansowaniadeficytówhandlowychjestograni-
czonawpierwszymrzędzieprzezsamzasóburzędowychrezerworazprzezdostępnądla
danegokrajupulękredytumiędzynarodowegoilimitbezpiecznegozadłużaniasię(jeśli
chcesięuniknąćpułapkipolegającejnazaistnieniusytuacji,wktórejrealnyciężarobsłu-
gidługuzaczniewzrastaćszybciej,niżrośnieproduktkrajowy).Zdrugiejstrony,kraj
nadwyżkowyzupływemczasucorazdotkliwiejodczuwaciężarfinansowaniazagranicy
drogąpostępującejkumulacjirezerw.Dodatkowympowodemmożebyćtakżedefla-
cyjno-recesyjnywpływdeficytuwbilansieobrotówbieżącychnarynekwewnętrznypo
jednejstronieorazinflacyjnywpływnadwyżkinarynekwewnętrznypodrugiejstronie
wymiany.
Dlategopolitykagospodarczazwykleprzynajmniejtemunieprzeciwdziała,leczraczej
pozwala,byprocesdostosowawczynastępował,mimożemiewaonczasemtakżeniepo-
żądaneefektyuboczne,jakschłodzeniekoniunkturyiwzrostbezrobocia.Jeśliwystąpi
wyraźneopóźnieniewtymzakresie,torządynawetstarająsięgowspieraćdostępnymi
środkamipolitykimakroekonomicznej,żebydokonałsięsprawniejiszybciej.Takie
wkażdymraziezasadydziałania,któredyktujedługookresowyinteresindywidualnego
krajuimiędzynarodowejspołecznościjakocałości.Jednakniesposóbzignorowaćfaktu,
żewpraktycekoordynacjadziałań,ojakietuchodzi,wpłaszczyźniemiędzynarodowej
nastręczapoważneproblemy.Itomimowysiłków,jakiepodejmująwtymkierunkutakie
foramiędzynarodowejakgrupaG–8alboMFWwjegodziałalnościnadzorczej(surveil-
lance)irekomendacyjno-doradczej.Jaskrawymtegoprzykłademjestutrzymującasię