Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
5.GreckiewpływynapowstanieustawyXIItablic(namarginesieglosyAccursiusadoD.1,2,2,4)
humanistów.Rivalius,przyjmującbezzastrzeżeńliwiańskąrelację,uzu-
pełniająanaliząpodobieństwniektórychprzepisówustawyXIItabliczjej
wzoramigreckim54.HotomanusorazBalduinuspisząszczegółowoode-
legacjirzymskiejwysłanejdoAteniinnychmiastgreckich.Podająteżna-
zwiskagreckichmężówstanu,zktórymidelegacjatamiałasięspotkać55.
Rittershusius,wspominającowysłaniudelegacjidoAten,Sparty
imiastwielkiejGrecjiwyśmiewajednaknaiwnośćprzedstawionejprzez
AccursiusabajkiodyskusjinamigimiędzyGrekiemiRzymianinemoraz
naiwnośćtych,którzyjejuwierzyli56.
JeszczewkońcuXVIwiekuwielkihumanistaJustusLipsiuswierzył
wpełniwtradycjęwysłaniaposelstwadoAten,ajegoopiniabyłapo-
wszechniepodzielana57.
JacobusGothofredus,pierwszyodtwórcaukładuustawyXIItablic
stosującynowoczesnekryteriarekonstrukcji,niezajmujestanowiskaco
dowiarygodnościprzekazówowpływiegreckim.Przedstawiaonjedynie,
bezkomentarza,wypowiedzistarożytnychpisarzycodohistoriipowstania
ustawy58.WwydaniachDigestówkomentowanychprzezDionisiusaGotho-
fredusa,interesującyfragmentglosyAccursiusaniezostałjużpowołany59.
PoczynającodXVIIIwiekukwestiawpływugreckiegonapowsta-
nieustawyXIItabliczaczęłabyćtraktowanazdużowiększąrezerwą.
KrytycznespojrzenienatradycjędotyczącąwysłaniaposelstwadoGrecji
reprezentujedopieroneapolitańskifilozofihistorykzwiekuOświecenia
–GianbattistaVico.Autortenuważał,żerelacjęowysłaniuposelstwado
Atenmożnauważaćzabajkęwymyślonąwczasachznaczniepóźniej-
szych,bajkę,którejnieznałjeszczePolibiusz,aktórąstworzyłdopiero
LiwiuswczasachAugusta60.
54
AymariiRivalli,Iuriscivilishistoriae(w:)Tractatusuniversiiuris,t.1,Venetiis1634,s.5inverso.
55
FranciscusHotomanus,DelegibusXIItabularum.Tripartitacommentatio,Lugduni1564,s.3–5;
FranciscusBalduinus,CommentariidelegibusXIItabularum,3ed.,Basileae1557,s.3–6.
56
ConradusRittershusius,Dodecadeltos,siveinduodecimtabularumlegescommentariusnovus,
Argentorati1616,s.3–4:SedillaAccursiietMarantaefabellanosmoneredebet,quantisintenebrisversantur
quiantiquitatiscognitionedestituuntur.Hienimquasvisfabulasprohistoriiscommuniscuntur,ettradunt
pariteratquemaccipiunt:quodAccursioeteiussequacibuscumhic,tumalibiaccidissevidemus.
57
Por.S.Mazzarino,Vico,l’annalisticaeildiritto,Napoli1971,s.59.
58
JacobusGothofredus,Fontesquattuoriuriscivilisinunumcollecti,putalegisXIItabularum
fragmenta,Genevae1613,s.3–25.
59
Najegomiejscuznajdujesięzdanie:Atheneniensibusmaxime:quorumlegislatoresDraco&So-
lon.Diodor,Livius1,Harmonopul1§3.
60
G.Vico,Lascienzanuovaseconda,...acuradiF.Nicolini,Bari1953,parteI,s.106,25;parteII,
s.281in.
55
