Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Pojęcieiklasyfkacjausługpublicznych
23
micznykraju,powtóre,przezobowiązującymodelspołeczno-ekonomicznyzdo-
mieszkąsystemupolitycznego,ipotrzecie,przeztradycjęorazobowiązującysystem
wartości.Różnicewwielkościikształciesektorapublicznegosąokreślonenietylko
przezwyżejprzedstawioneczynniki,aleprzezichróżnąkombinację.Toznaczy,że
wpewnychprzypadkachnaplanpierwszywysuwasięwpływmodelu,winnychzaś
tradycjaczypoziomekonomiczny.Przytymsamympoziomieekonomicznymdaje
toczęstoróżnerozwiązaniawkształcieiwielkościsektorapublicznego.Ponieważ
stygmatkrajowywywieraprzemożnywpływnasektorpubliczny,stądteżróżnice
międzyposzczególnymikrajamibędązawszewystępowaćitowstopniuwiększym,
aniżelimatomiejscewprzypadkuprywatnejgospodarkirynkowej40.
1.2.Pojęcieiklasyfkacjausługpublicznych
Podstawowymzadaniemsektorapublicznego,opróczfunkcjiregulacyjnej,jest
dystrybucjadóbrpublicznych.Ekonomicznysensponoszeniawydatkówpublicznych
związanychzusługamipublicznymipolegawięcnatym,żewichwynikunastępuje
alokacjadóbr,czyliwykorzystanieczęściproduktukrajowegobrutto.Wydatkipu-
blicznestanowiąwięckluczowyelementadministracyjnegomechanizmualokacji
zasobówprzynajmniejwtakimzakresie,wjakimniemożliwejestzastosowanieme-
chanizmurynkowego,czyliwprzypadkupotrzebwspólnych,którezewzględunaich
cechymusząbyćzaspokajanewsposóbzbiorowywformieusługpublicznych.
Koncepcjadóbrpublicznych(publicgoods)jestelementemteoriiwyborupu-
blicznego,którajesttakżenazywanaekonomicznąteoriąpolityki.Tastosunkowo
nowadziedzinanaukekonomicznychpoleganawykorzystaniunarzędziizałożeń
metodologicznychstandardowejekonomiidoanalizyzachowańludziwdziałalności
ocharakterzepolitycznymiwinnychdziedzinachsferypublicznej41.
PierwszegoformalnegozdefiniowaniapojęciadobropublicznedokonałP.A.Sa-
muelson.Określiłon,żedobratakiemusząspełniaćdwakryteria.Pierwszymjest
brakrywalizacjiwkonsumpcji,cooznacza,żekonsumenciniekonkurujązesobą
okonsumpcjędanegodobra.Drugimkryteriumjestbrakmożliwościwykluczenia
jakiegokolwiekkonsumentazkonsumpcji.Dodatkowącharakterystykądóbrpu-
blicznychjestniepodzielnośćkonsumpcji(wszyscykonsumencikonsumujątosamo
dobrowtymsamymczasieiwtejsamejilości).Oznaczato,żejeślidanedobro
konsumowanejestprzezjednegokonsumenta,konsumowanejestrównieżprzez
wszystkichinnychkonsumentów42.
40J.Kleer(red.),Sektorpubliczny…,s.53.
41J.Wilkin,Wstępdoekonomicznejanalizypolitykiifunkcjonowaniasferypublicznej,[w:]
J.Wilkin(red.),Teoriawyborupublicznego.Wstępdoekonomicznejanalizypolitykiifunkcjonowania
sferypublicznej,Scholar,Warszawa2005,s.12.
42P.A.Samuelson.Thepuretheoryofpublicexpenditure,„ReviewofEconomicsandStatistics”
1954,no.36,s.387-389.
