Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Wprowadzenie
wzmiennejsamowiedzyswejhistorycznościiOtozupełniewstępnyopis
sytuacji,wjakiejznajdujesięarcheologwiedzyi
MichelFoucaulttakistanrzeczyopatrujekomentarzemdoΠpewnej
chińskiejencyklopedii”
,skomentowanejjużwcześniejprzezJiLiBorgesa
wjednymzjegoopowiadań-esejów16iMikro-ładwiedzy,zawartywzamiesz-
czonejtamklasyfikacjizwierząt-niemożliwydlaumysłuczytelnikaprzez
swewyobcowaniezregułklasyfikacyjnych,jakimmysami,współcześni,
możemyobjąćświatzwierzęcy-ujawniatam,nastronicachtekstuBorge-
sa,osobliwośćswejprzynależnościkulturowejiFoucaultstawiapytanie:jak
możliwyjestładwiedzytakosobliwy,takzkoleibezkrytycznywobecwła-
snejosobliwościitakniezachwianieafirmującyswąskończonośćhistorycz-
ną?Niechodzituanionierealnośćzwierząt,Πktóresąnarysowanecienkim
pędzelkiemzwielbłądziegowłosia”
,aniojawnąarbitralnośćkryteriówich
wyodrębnianiaiΠMonstrualność,wprowadzonawruchwenumeracjiBorge-
sa-piszeFoucault-poleganaczymśinnym-zostajeobróconawruinę
wspólnaprzestrzeńspotkańiNiemożliwejestniesąsiedztworzeczy,alesamo
tomiejsce,gdziemogłybyonesąsiadowaćzesobą[podkri-P
iBi]i”17Niewi-
dzialnasiłaspójnościtegoładu-domniemujeFoucault-tkwiwΠbez-miej-
scu”(non-lieu)języka,zktóregoemanujekreatywnamocspajaniawcałości
tego,cowświeciepojawiasięzawszeosobno,bezzwiązkui
Jeśliwięcprawdąjest,jakpiszeFoucaultwpierwszymzdaniuSłów
irzeczy,żeΠtaksiążkazrodziłasięztekstuBorgesa”18,toarcheologiabada
owomiejsce,wktórymmogąsąsiadowaćrzeczywypowiedzianewładzie
wiedzy,jakitworządyskursy,wtymprzedewszystkimdyskursynaukhuma-
nistycznychiWjakisposóbokreślićepistemicznyładiosobliwościhistorycz-
netegoΠmiejsca-bez-miejsca”?Naczympolegająjegozdolnościdoproduko-
waniadyskursów,wtymdyskursównaukubiegającychsięoprawdęonas
samych?Jakzatemepistemologiczniebadaćhistorięnaukowychpostaci
poznaniahumanistycznego,skorowkonfrontacjachzeswymiprzedmiota-
mitłumiąonedoraźnośćujęćichznaczeńiskoroponiewczasieokazujesię,
żeoczywistości,naktórychzbudowanoładwiedzyotychprzedmiotach,są
takkrucheinietrwałe,taksilnieuzależnioneodgrypamięciizapominania
16JiLiBorges,AnalitycznyjęzykJohnaWilkinsa[w:]idem,Dalszedociekania,przełi
AiSobol-Jurczykowski,WydawnictwoPrószyńskiiS-ka,Warszawa1999,si153iΠ[ł]zwie-
rzętadzieląsięna:a)należącedoCesarza,b)zabalsamowane,c)tresowane,d)prosięta,
e)syreny,f)fantastyczne,g)bezpańskiepsy,h)włączonedoniniejszejklasyfikacji,i)miotają-
cesięjakszalone,j)niezliczone,k)narysowanecienkimpędzelkiemzwielbłądziegowłosia,
1)etcetera,m)którewłaśnierozbiływazon,n)którezdalekapodobnesądomuchi”
17MiFoucault,Słowairzeczy.Archeologianaukhumanistycznych,przełiT
iKomendant
[etali],wydi2,Wydawnictwosłowo/obrazterytoria,Gdańsk2006,si10i
18Ibidem,si5i
