Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MichelFoucault-archiwistaibudowniczyruin
23
doKrytykiwładzysądzenia,azwłaszczadojejczęścidrugiej:Krytykiteleolo-
gicznejwładzysądzenia,choćbytylkopoto,byustalićgłówneźródłoinspiracji
terminologicznejiGdytrzebabyłoszukaćalternatywydlasłowaΠhistoria”-
współcześnienadtozdaniemFoucaultaobciążonegoteleologicznie-wła-
śnietainspiracjapozwoliłaznaleźćsłowobardziejodpowiedniedlawła-
snegoprzedsięwzięciahistoryczno-epistemologicznego,amianowiciesłowo
Πarcheologia”
i
Podrugie,trzebapamiętać,żetłemhistorycznymzasadniczegopytania
dociekańFoucaultasątakżeniepowodzeniaprojektówfilozoficznychkońca
XIXipierwszejpołowyXXwieku,którewtenczyinnysposóbangażowały
sięepistemologiczniewΠsprawępoznaniahumanistycznego”
iWpytaniu
FoucaultachodziwięcwciążointencjękrytycznąwyrażonąprzezKanta,ale
wformiekwestiisformułowanejzcałąotwartościąwnowychwarunkach
świadomościepoki,takiejświadomości,jakążywiłsamFoucaultijakąprzypi-
sywałonwspółczesnymiToświadomość,którąnajdobitniejwyraziłwewstę-
piedopierwszejzeswycharcheologicznychksiążek,wNarodzinachkliniki:
Jestbardzoprawdopodobne,żenależymydoepokikrytyki,októrejpanowaniuinie-
uchronnościprzypominanamwkażdejchwilinieobecnośćfilozofiipierwszej:należy-
mydoepokirozumu,któranieodwołalnieoddalanasodpierwotnegojęzykaiWedług
Kanta,możliwośćkrytykiijejkoniecznośćwiązałysięzapośrednictwempewnychtreści
naukowychzistnieniempoznaniaiDzisiajsązwiązane-aNietzsche,filolog,poświadcza
to-zfaktem,żeistniejejęzykiżewniezliczonychsłowachwypowiadanychprzezludzi-
niezależnieodtego,czysąrozumne,czyszalone,czymajączegośdowodzić,czyteżsą
poetyckie-ucieleśniłsięsens,któryciążynam,prowadzinasnaoślep,leczwmroku
oczekujenauchwycenieprzeznasząświadomość,byukazaćsięwświetledziennym
izostaćwypowiedzianymiNaszymhistorycznymprzeznaczeniemjestsamahistoria,
cierpliwekonstruowaniedyskursuodyskursie,zadaniezrozumieniatego,cojużzostało
wypowiedziane11i
Foucaultwswychdociekaniacharcheologiczno-epistemologicznychnie-
jakocofasięokrokprzedsytuacjęproblemową,którąwcześniejHusserlczy
CassirerpojmowalijakowyzwanienaukhumanistycznychdlafilozofiiiJego
pytanie:ΠJakbadaćnaukihumanistyczne?”topróbaskonstruowaniaaparatu
poznawczego,którynaukitelokalizujewczasiehistoriiiproblematyzujeich
miejscewkulturzesamopoznaniai
Potrzecie,należyteżpamiętaćotym,żepewnaczęśćodpowiedzina
zasadniczepytanie,zktórymidentyfikujemyteoretycznąmotywacjębadań
Foucaultanadnaukamihumanistycznymi,jestjużzawartawjegorodzimej
tradycjifilozoficznejiFoucaulttraktujejąjakonajbliższąwłasnemuzamysło-
wibadawczemuistosunekdoniejczynipodstawąporządkowaniacałejsceny
11Idem,Narodzinykliniki,przełiP
iPieniążek,WydawnictwoKR,Warszawa1999,si13i
