Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzenie
logii7iChodziwięcoΠczłowieka”
,którystanowiwielcespecyficznąstrukturę
epistemicznąiZdaniemFoucaultaokreśliłaonadwudziestowiecznąświado-
mośćtego,coludzkie:
Strukturatawrzeczywistościobracasięwokółczegoś,coniejestanizwierzęce,ani
ludzkie:niejesttosamoświadomość,aleMenschenweseni[ł]Antropologiajestwięcnie
tylkonaukąoczłowieku,będączarazemhoryzontemwszystkichnaukoczłowieku,jest
takżenaukąotym,cofundujeiograniczaludzkąwiedzęiWtymwłaśnieumiejscawiasię
dwuznacznośćtejMenschen-Kenntniss,któracharakteryzujeantropologię:jestwiedzą
oczłowieku,wruchu,któryobiektywizujeczłowiekanapoziomiejegobytunaturalnego
icodozawartoścideterminacjizwierzęcych,którympodlega,azarazemjesttowiedza
owiedzyczłowieka,którabadasampodmiot,dopytującoto,gdzieleżąjegograniceico
uprawomocniawiedzę,jakąonimposiadamy8i
DrugimukłademodniesieniasąKantowskiedociekanianadnowocze-
snościąjakoepokowymmiejscemdojrzałościrozumuiFoucaultpodejmo-
wałtękwestięprzedewszystkimwzwiązkuzesławnymtekstemCotojest
Oświecenie?,aletakżewodniesieniudonaukhumanistycznych-Πnauknie-
dojrzałych”
,jakjeokreśliłwłaśniezKantowskiejperspektywyiwzwiązku
zdociekaniamiFoucaultaIanHacking9-pojmowanychjakowyrazsamo-
wiedzynowoczesnegoczłowiekaZachoduiNiedojrzałośćichtoefektpewnej
sytuacjipoznawczej,którązkoleiokreślanasza,współczesnasytuacjadzie-
jowa:niedysponujemyśrodkamiintelektualnymidoprzeprowadzeniakry-
tykiΠantropologicznejiluzji”10(illusionanthropologique),wjakąuwikłane
sąnaukihumanistyczneiDziś,wdrugiejpołowieXXwieku-argumentuje
Foucault-trzebaprzeprowadzićkrytykęowejiluzji,trzebasamowiedzy
współczesnościdostarczyćnarzędziwprowadzającychjejmyślwprzyszłośći
Trzeciakwestia,byćmożenajdokładniejprzemyślanaprzezFoucaulta,
tozinspiracjiKantapodjętynamysłnadprawidłemprocesówhistorycznych,
którychwektorpozbawionyjestteleologicznejorientacjiiTunależysięgnąć
7JużnajwcześniejszepraceFoucaultazakładajątegorodzajupojęcieΠczłowieka”
,jakie
odczytujeonzAntropologiiKanta:Π[ł]debatazBeckiem-piszeFoucault-pozwoliłaKanto-
wiokreślićprzestrzeń,którą,wogólności,możezajmowaćantropologia:przestrzeńsamoob-
serwacjipodtrzymywanejnieprzezpodmiotjakotaki,aniczyste«Ja»syntezy,aleprzez«Ja»,
którejestprzedmiotoweiobecnewyłączniewjegopojedynczejfenomenalnejprawdzieiLecz
ten«przedmiot-Ja»,danyzmysłomwformieczasu,niejestczymśobcymdladeterminującego
podmiotu,ponieważjestonostatecznieniczyminnymjakpodmiotem,oilejestpobudzany
przezsiebiei[ł]Wskrócie:widzimytunaszkicowanepolewłaściwedlaantropologii,gdzie
konkretnajednośćsyntezipasywności,pobudzanegoikonstytuującego,sądanejakofeno-
menywformieczasu”
iMiFoucault,IntroductiontoKant’sAnthropology,edi&transiRiNigro,
KiBriggs,Semiotext(e),LosAngeles2008,si39i
8Ibidem,si117i
9Por
iIiHacking,MichelFoucault’sImmatureScience,ΠNous”1979,voli13,si39-51i
10Por
iMiFoucault,IntroductiontoKant’sAnthropology,op.citi,si122i
