Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kiedypodługichprzygotowaniachnaukachemicznazaczęławreszcie
osiągaćstadiumnaprawdępozytywne,astałosiętopodprzemożnym
wpływemgodnegopodziwugeniuszuwielkiegoLavoisiera,toowachwa-
lebnarewolucjapolegaławistocienastworzeniunowejfundamentalnej
teoriispalania19.
JakąkonkretnierolęodegrałybadaniaLavoisierawzajściutejrewolucji
chemicznej?ZdaniemComte)awypracowanaprzezfrancuskiegochemika
teoriaukazującaspalaniejakopołączenieciałapalnegoztlenempociągnęła
zasobącałkowityprzewrótnietylkowfundamentalnympodejściudotego
kluczowegodlacałejchemiiprocesu,lecztakżewogólnejfilozofiioglądu
zjawiskuznawanychzachemiczne:
TeoriapneumatycznaLavoisieranatematspalaniamiałanawzględziedwa
zasadniczecele[ś]:fundamentalnąanalizęogólnegofenomenuspalania
iwyjaśnieniepowstającychwtrakcietegoprocesuefektówcieplnychoraz
świetlnych[ś].Jedenidrugizamysłzostałzrealizowanywsposóbgodny
najwyższegopodziwu,jeśliwziąćpoduwagęstanówczesnejwiedzy:od
tychwspaniałychlatżadnateoriachemicznanigdyniebyłatakczysto
itakgłębokoprzesiąkniętaduchemracjonalnościipozytywności,którego
nieodpartywpływmusiałnieodwołalniepchnąćludzirozumnychkurady-
kalnienowemusposobowifilozofowanianatematfaktówchemicznych20.
Lavoisiernietylkozatemprzeprowadzanaukowąrewolucję,leczdodat-
kowo-dziękiswojejwpełniracjonalnejipozytywnejpostawie-całkowicie
zmieniatorymyśleniainnychchemików.Wkonsekwencji,twierdziComte,
wnioskiwyprowadzoneznowejteoriispalaniaprzezsamegojejtwórcę
nzkoniecznościstanowiącennyzbiórnieusuwalnychprawd,którejużzawsze
będąwyznaczaćzasadniczączęśćnaukichemicznej,bezwzględunaprzy-
szłerewolucje,jakiekiedykolwiekzajdąwtejdziedzinie”
21
.Wujęciutym
Lavoisierstajesiękimświęcejniżjednąznajważniejszychpostaciwdziejach
chemii:jegodokonaniawprostwykraczająpozaporządekhistoryczny,zgóry
19Tamże,s.189-190.
20Tamże,s.190.
21Tamże,s.191-192.
26
