Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aspektpragmatycznywskazuje,żekomunikowaniejestrów-
nocześniedziałaniem.ZwróciłnatouwagęJohnLangshawAustin,
wyróżniającpowiedzenieczegoś(lokucja)odczynnościkryjącej
sięwpowiedzeniuczegoś(illokucja)orazskutkówtejczynności
(perlokucja).Lokucjamamniejlubbardziejwyraźneznaczenie,
illokucjamapewnąmocsprawczą,perlokucjajestosiąganiem
pewnychskutków
15.
Wykonaćlokucjętoznaczywykonaćtakżeillokucję.Wygłosze-
niewypowiedzijestzarazemwykonaniempewnejczynności,takiej
jakzapytywanielubodpowiadanienapytanie,podawanieinformacji,
upewnianiesięlubostrzeganie,ogłaszaniewerdyktulubzamiaru,
wydawaniewyroku,mianowanie,apelowanielubganienie,identyfi-
kowanielubpodawanieopisu
16.Działanieillokucyjnejestzawsze
konwencjonalneizgodniezkonwencjąmajakąśmoc.Natomiast
działanieperlokucyjne,czylito,cozostałoosiągniętedziękikomu-
nikowaniu,konwencjonalneniejest
17.
WedleJohnaFiskegoistniejątylkodwapodejściabadawczedo
procesukomunikowania.Podejściesemiotycznetraktujekomuniko-
waniejakotworzenieiprzekazywanieznaczeń,przyczymodmienne
odczytanieznakuprzezodbiorcęniemusibyćwynikiembłęduwko-
munikowaniu,leczmożewynikaćzróżnickulturowych.Drugiepodej-
ścietraktujekomunikowaniejakoprzekazywanieinformacjiiwywie-
raniewpływunaodbiorcę,anieudanylubniezamierzonyefektprzeka-
zanejinformacjiświadczyoniepowodzeniukomunikowania
18.
Rozwinięcieiuzupełnienieprzedstawionejpowyżejdiady(prze-
kazywanieinformacjibądźprzekazywanieznaczeń)zaproponowała
15Lokucja„Wążwpełzacidonogawki”stanowiillokucyjneostrzeżenie.Jeśli
adresattejwypowiedzipoczujeniepokójlubnawetwyskoczyzespodni,mamydo
czynieniazperlokucją.TenprzykładpodałJ.Kmita,Racjonalność„uwolnionaod
hipotekimetafizycznej”,[w:]J.Habermas,Działaniekomunikacyjneidetranscen-
dentalizacjarozumu,OficynaNaukowa,Warszawa2004,s.79.
16J.L.Austin,Mówienieipoznawanie.Rozprawyiwykładyfilozoficzne,WN
PWN,Warszawa1993,s.644.
17Tamże,s.666.
18J.Fiske,Wprowadzeniedobadańnadkomunikowaniem,Astrum,Wrocław
1999,s.16.
21
