Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
Ważnymiźródłamirodzimegopochodzeniainskrypcje(np.upamięt-
niającezwycięstwa,traktatypokojowe,ważnewydarzeniawewnętrzne,do-
konaniakonkretnychosób).Najczęściejbyłyonepisanewjęzykugreckim.
Dostarczająinformacji,któremożnawykorzystaćdobadaniaróżnorodnych
aspektówhistoriiiorganizacjipaństwabułgarskiego25.
Zinnychtypówźródełważnąrolęodgrywająmateriałysfragistycz-
ne.Wostatnichdziesięcioleciachznaczącowzrosłaliczbaznanychpieczę-
cizczasówbędącychwobrębienaszychzainteresowań.oneużyteczne
przedewszystkimprzyodtwarzaniutytulaturywładców,atakżeideologicz-
nychwątkówichrządów.Szczególnezasługiwichudostępnieniubadaczom
położyłprofesorIwanJordanowzSzumenu26.
Źródłałacińskie0Wtejgrupieźródełchcielibyśmyzwrócićuwagęna
kilkatekstów.Regino,opatklasztoruwPrüm(892-899),autorKroniki
obejmującejczasyodnarodzinChrystusado906r.,dostarczaunikalnych
informacjidotyczącychBułgarii,m.in.opanowaniuWłodzimierza-Rasate-
go27.Kwestiąotwartąpozostajejednakwiarygodnośćtegoprzekazuiźródeł
zamieszczonychprzezniegoinformacji.Tauwagazachowujeswojązasad-
nośćwprzypadkuinnychłacińskichźródełkronikarskichirocznikarskich,
wśródktórychzwrócićuwagęnależynaRocznikibertyniańskie28,obejmują-
vsrednovekovnaBdlgarija(VII–XIVvek),Sofija2011,s.183-216;V
.Tăpkova-Zaimova,A.Miltenova,
HistoricalandApocalypticLiteratureinByzantiumandMedievalBulgaria,Sofia2011,s.274-300.
25
Najważniejszydlabadańnadlosamipierwszegopaństwabułgarskiegozbiórinskryp-
cjiwjęzykugreckimwydanyzostałprzezWeselinaBeszewliewa.Należykorzystaćzdrugiego
wydaniatejpracy(Pdrvobdlgarskinadpisi,Sofija1992).Natematznaczeniainskrypcjiiichroli
wkształtowaniuświadomościmieszkańcówwczesnośredniowiecznejBułgariipatrz:M.Kaj-
makamova,VlastiistorijavSrednovekovnaBdlgarijaVII–XIVvek,Sofija2011,s.101-115.Dla
analizowanegookresunieliczneinskrypcjewjęzykusłowiańskim.Najważniejszyichzbiór
firmowanyjestprzezK.PopkonstantinowaiO.Kronsteinera(Starobˇ
ulgarskinadpisi.Altbulga-
rischeInschriften,t.I-II,DieSlawischenSprachen,Salzburg1994-1997;siłąrzeczyzawieraon
głównienapisypóźniejsze).Wartośćpoznawcząmajątakżezachowanenotyiglosyautorów
starobułgarskich,umieszczanenajczęściejnamarginesachtłumaczonychprzeznichdziełbi-
zantyńskich,patrz:B.Christova,D.Karadžova,E.Uzunova,Beležkinabdlgarskiteknižovnici
X–XVIIIvek,t.I,X–XVvek,Sofija2003.
26
I.Jordanov,Pećatitenapreslavskitevladeteli893–971,Sofija1993;tegoż,Korpusnapećatite
nasrednovekovnaBdlgarija,Sofija2001;tegoż,CorpusofByzantineSealsfromBulgaria,t.I-III,Sofia
2003-2009.
27
Natemattegoautoraijegodziełapatrz:W.-R.Schleidgen,DieÜberlieferungsgeschichteder
ChronikdesReginovonPrüm,Mainz1977(dysert.;dostęphttp://www.dilibri.de/rlb/content/
structure/284156);E.Hlawitschka,ReginovonPrüm,DRheinischeLebensbilder”1975,t.6,
s.7-27;H.H.Anton,ReginovonPrüm,[w:]Biographisch-BibliographischesKirchenlexikon,t.VII,
ed.F.W
.Bautz,Herzberg1994,kol.1483-1487;S.MacLean,HistoryandPoliticsinLateCarolin-
gianandOttonianEurope.TheChronicleofReginoofPrümandAdalbertofMagdeburg,Manchester
2009,s.5nn;tegoż,Insinuation,CensorshipandtheStruggleforLateCarolingianLotharingiainRegino
ofPrüm’sChronicle,DEnglishHistoricalReview”2009,t.124,s.1-28.
28
Naichtematpatrz:J.Prelog,AnnalenvonSt-Bertin,[w:]LexikondesMittelalters,t.I,Mün-
chen-Zürich1980,kol.661;J.Nelson,TheAnnalsofSt.Bertin,Manchester1991,s.7-19.