Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Opozycjaprzeciwchrześcijaństwu.Buntmożnych
41
czytamy,żenadworzebułgarskiegowładcyprzebywałmnichMetody,zaj-
mującysięmalarstwem.Boryspoprosiłgoonamalowaniejakiejśdramatycz-
nejscenywjednejzjegorezydencji,bezokreślania,ocokonkretniemucho-
dzi.Mnichpodjąłsiętegozadania.Poukończeniupracymalowidłozostało
przedstawioneBorysowi.Gdytenjezobaczył,doznałwstrząsuinatychmiast
podjąłdecyzjęoprzyjęciuchrztu.Cotakgoporuszyło?WizjaSąduOstatecz-
nego,którąnamalowałMetody.BorysDdoznałbojaźniBożejipozapoznaniu
sięzboskimitajemnicaminaszejwiary,wczesnąnocąprzyjąłchrzest”63.
Zkoleiwanonimowymźródlerodzimego,bułgarskiegopochodzeniaznaj-
dujemytakąotomyśl,dotyczącąchrztu.Jegoautornapisał,żeBułgarów:
[...]oświeciłBógchrztemświętymwnaszychczasachzasprawąswojegowybrańca
Borysa,któryprzyjąłnachrzcieimięMichał.TenksiążęmocąChrystusowąiorężemkrzy-
żaujarzmiłhardyródBułgarów,oświeciłmądrościąichsercazamroczoneprzewrotnością
diabelską.Sprawił,żeporzuciliobrzydliweBoguimroczneofiarypogańskie.Wyprowadził
ichzciemnościdoświatła,zułudynieprawościdoprawdy.Zburzyłichświątynie,odrzu-
ciłichśmierdząceinieczystepokarmy.Umocniłichświętymiksięgamiwprawejwierze
Chrystusowej64.
PrzyjęcieprzezBułgarówchrztuspotkałosięzwyraźnąaprobatąiradością
Bizantyńczyków.NajlepiejwidaćtowpismachpatriarchyFocjusza,jednego
znajważniejszycharchitektówtegoprzedsięwzięcia65.Wliścieskierowanym
dopatriarchówWschodupisałwręczocudzie,wktóregowynikubarba-
rzyńscyinienawidzącyChrystusaBułgarzyprzyjęliwiaręchrześcijańską66.
Temuwydarzeniupatriarchanadawałwyjątkoweznaczenie,niewahającsię
przyrównaćkrokBorysadodecyzjiKonstantynaWielkiego67.Oosobistym
63
KontynuacjaTeofanesa,s.163-164(tłum.A.Brzóstkowska,s.23).
64
Cudśw.JerzegozBułgarem,s.143(tłum.J.M.Wolski;patrzAneks).
65
Focjusz,ListydoBorysa,1,19;4;EncyklikadopatriarchówWschodu,3.Natematbizantyń-
skiejwizjidziałalnościmisyjnejwujęciuFocjuszapisałostatnioMartinHurbanicz(TheByzanti-
neMissionaryConceptanditsRevitalisationinthe9thCentury.SomeRemarksontheContentofPhotius’
EncyclicalLetterAdArchiepiscopalesThronosperOrientemObtinentes,Bsl2005,t.62,s.103-116;
tegoż,WhatdidthePatriarchPhotiusbelieveinRegardstoMissionaryActivity?,[w:]Byzantium,New
Peoples,NewPowers.TheByzantino-SlavContactZonefromtheNinthtotheFifteenthCentury,ed.
M.Kaimakamova,M.Salamon,M.SmorągRóżycka,Cracow2007,s.71-76);por.M.Salamon,
ByzantineMissionarypolicy.Diditexist?,[w:]Rome,ConstantinopleandNewly-ConvertedEurope.
ArchaeologicalandHistoricalEvidence,t.I,ed.M.Salamon,M.Wołoszyn,A.Musin,P
.Špehar,
Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa2012,s.43-53.
66
Focjusz,EncyklikadopatriarchówWschodu,m.cyt.;por.J.Leśny,KonstantyniMetody–apo-
stołowieSłowian.Dziełoijegolosy,Poznań1987,s.23.
67
Focjusz,ListydoBorysa,1,22:DTyzatem-oświetliwszyduszęświatłemDuchaBożego
idoprowadzonydoradościpobożnościdokonałeśdzieła,dziękiktóremuosiągnąłeśpowodze-
nieipodobieństwoKonstantynaWielkiego...”(tłum.A.Brzóstkowska,s.199).Porównanie
tobyćmożemiałoschlebiaćBorysowi,jakchcąniektórzy(W
.Swoboda,Testimonia3,s.248),
janatomiastsądzę,żeprzedewszystkimzostałodokonanezewzględunaoczywisteanalogie
zjednejstrony(M.J.Leszka,dz.cyt.,s.87,przyp.74),oraznawyjątkowąpopularnośćpostaci
