Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Opozycjaprzeciwchrześcijaństwu.Buntmożnych
39
ktobyłkandydatemopozycjinanowegowładcę.Akcjamożnychmiałazy-
skaćpowszechnepoparcie,copostawiłoBorysawbardzotrudnejsytuacji.
Niemniejujegobokupozostałagrupazwolenników-chrześcijan.Roczniki
bertyniańskieoperująkonkretnąliczbą:48(chodzituzapewneomożnych
wchodzącychwskładtzw.bojarówwewnętrznych).Taprecyzyjnainformacja
budzijednakwątpliwościwzderzeniuzdrugąliczbąpojawiającąsięwtym
przekazie,mianowicie52ofiarrepresjipodjętychprzezBorysapostłumie-
niubuntu.Zsumowaniewzmiankowanychliczbdaje100-niewątpliwie
liczbęzbytokrągłą,byhistorykmógłjąbezkrytyczniezaakceptować.Wątpli-
wośćtęwzmacniafakt,żegeneralnieźródłamówiąotym,iżbuntowników
byłowielu,adysponującyniewielkimisiłamiBoryspokonałich,byłbowiem
wspieranyprzezBoga.Operowanieliczbamiistwierdzenie,żeprzeciwBory-
sowiwystąpiłoDwielu”,majązpewnościąwzmocnićideologicznywydźwięk
przekazówźródłowych.Bułgarskiwładcałatwostłumiłbunt,ponieważznaj-
dowałsiępodBoskąopieką.Otymwyraźnieświadczyopissamegomomen-
tuuporaniasięzbuntownikami-pojawieniesięduchownychzzapalonymi
świecami55,złudzenie,któremuuleglibuntownicy.
Niejestdokońcajasne,jaknależyocenićzasięgrepresjipodjętychprzez
Borysawobecuczestnikówbuntu.Rocznikibertyniańskiemówiąoskazaniuna
śmierć52przywódcówbuntu.OdpowiedzipapieżaMikołajaIwspominają,że
wśródofiarznaleźlisięnietylkowszyscy(!)liderzywystąpienia,lecztakże
ichpotomstwo.Najpewniejchodzituosynów(proles)56.Papieżstwierdza,że
grzechemjestkaranieniewinnychdzieci.
Obaźródłamówiąwyraźnieotym,żepozaprzywódcaminiezostaliuka-
raniinniuczestnicywystąpienia.WtymprzypadkuBoryswykazałsięwięc
łagodnością.Niewydajesięzatem,żemożnamówićojakichśzakrojonych
naszerokąskalęprześladowaniach.Borysdlaprzykładuukarał-bomusiał,
abyzachowaćautorytet-tych,którzyodegralinajistotniejsząrolęwana-
lizowanychwydarzeniach,włącznieztym,żeskazałnaśmierćichsynów.
Natomiastzdecydowanawiększośćuczestnikówbuntuniezostałaobjętare-
presjami,comoże(choćniemusi)oznaczać,żeichliczbabyłanatyleduża,
iżwładcaniechciałzaogniaćsytuacjiimusiałliczyćsięzopozycją.
Trzebazauważyć,żeźródłapozwalajątwierdzić,iżwystąpienieprzeciw
Borysowiograniczyłosiędojednegoepizoduikonkretnegomiejsca,tojest
Pliski,centrumpaństwabułgarskiego.Czybyłyjakieśwystąpieniapoza
Pliską?Choćniemożnategowykluczyć,towydajesię,żeskorocelbun-
townikówstanowiłousunięcieBorysa,gdyżtogwarantowałorealizacjęich
55
Dopatrywaniesięwsiedmiuduchownychreprezentantówbizantyńskiegoduchowień-
stwa(T
.Wasilewski,BizancjumiSłowianie...,s.137)wydajesięzbytdalekoidące.
56
G.Todorov(dz.cyt.)udowadnia,żeprolesużytezostałowznaczeniu(synowie’.Bułgar-
skiuczonyrozprawiasięzfunkcjonującymwliteraturzenaukowejpoglądem,żerepresjami
objęto52rodybułgarskie,względnieżewśródofiarznalazłosiępotomstwoobupłci.
