Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
RozdziałI.PanowanieBorysa-Michała(852-889).ChrzestBułgarii
dążeń(bezwzględunato,jakieonebyły),towystąpieniewstolicybyłojak
najbardziejlogicznymposunięciem.
Kwestiadatypowstania.Odniedawnadysponujemywskazówką,któ-
rapozwalaumiejscowićtowydarzenie28marca,alenieumożliwiaokreś-
leniadatyrocznej.RosyjskiuczonyAnatolijA.Turiłowwjednymztrzy-
nastowiecznychserbskichmanuskryptówznalazłinformację,żetegodnia
wspominanebyłozwycięstwobułgarskiegoksięciaMichałanadtłumem,
którywystąpiłprzeciwkrzyżowi57.Wydajesięlogiczne,żemowatuowy-
darzeniu,którejestprzedmiotemmojejanalizy.Badaczsądzi-uznając,że
wydarzenietonastąpiłopochrzcieBorysa,któregodatacjęprzyjmujenarok
865(14września,zaZłatarskim)-żedoszłodoniego28marca866r.58,
wczasieWielkiegoPostu.Miałbyćonokolicznościąsprzyjającąniezado-
woleniuludności,zmuszonejdonowych,niepraktykowanychwcześniejwy-
rzeczeń.Jesttoprawdopodobne,aletrzebapamiętać,żepodstawowąwska-
zówkąpozwalającąnaumieszczeniebuntupochrzciejestfaktobecności
chrześcijanwśródbuntowników,cooczywiściemogło,aleniemusiałobyć
związanezoficjalnymchrztemwładcypaństwabułgarskiego.Przypomnieć
należybowiem,żewKonstantynopoluochrzczenizostaliuczestnicyposel-
stwabułgarskiego59,któregocelembyłozawarcieporozumieniawsprawie
chrystianizacjiBułgarii,apapieżMikołajIwliściedatowanymnapołowę
864r.wspominaolicznejgrupieBułgarów,którzyprzyjęlichrześcijaństwo.
InformacjętęuzyskałodSalomona,biskupaKonstancji60.Wtymkontekście
nadużyciemwydajesięstwierdzenieTuriłowa61,żeWasilewskiumieściłpo-
wstanieprzedchrztemnajpewniejtylkopoto,abyuwiarygodnićdatę25maja
866r.jakodzieńchrztuBorysa(niejestteżsłusznauwaga,żepolskiuczony
niewspomina,iżczęśćuczestnikówbuntubyłajużochrzczona62).Nawy-
buchpowstaniapotejdaciebyłobypoprostuzapóźnozewzględunato,że
jużwsierpniuwRzymiepojawiłosiębułgarskieposelstwo,którem.in.prze-
kazałoinformacjęojegostłumieniu.Niemożnajednakwykluczyć,żebunt
rzeczywiścienatąpiłprzedchrztemwładcy(wczasiejegokatechumenatu).
Wtedyjakomomentjegostłumieniawchodziłbywrachubę28marca865lub
866r.PozneutralizowaniuwrogiejmuopozycjiBorysprzyjąłchrzestzrąk
bizantyńskichduchownych.
Źródłabizantyńskieprzynosząbarwnąopowieśćotym,coostatecz-
niezadecydowałooprzyjęciuprzezBorysachrztu.WKontynuacjiTeofanesa
57
58
A.A.Turilov,dz.cyt.,s.19.
Tamże,s.20.
59
LeonDiakon,s.238;KontynuacjaJerzegoMnicha,V
,3.16,s.733;Teofilakt,Męczeństwo15
świadkówzTyberiopola,34;komentarzpatrz:Ch.St.Christov,dz.cyt.,s.54.
60
61
MikołajI,Listy,26.9,s.293.
A.A.Turilov,dz.cyt.,s.21.
62
T
.Wasilewski,BizancjumiSłowianie...,s.136.
