Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
SławomirGodek
OpróczosobnychkonstytucjidlaWKLkodyfikacjęuzupełniałytakże
zwyczajelitewskie,apozatymLitwęmiałyteżobowiązywaćniektóre
konstytucjekoronne-ntowięcbyłydopełnieniadoIIIStatutu”
26
.Podobny
wStatucie,XVI-XVIIIw.,[w:]LietuvosStatutas:TemidėsirKlėjosteritorijos.Straip-
sniųrinkinys,red.I.Valikonytė,N.Šlimienė,Vilnius2017,s.203-213[tamteżlitera-
tura]).Namarginesiewskażęsymptomatycznyprzykładkontrowersji,któreczekająna
rozstrzygnięciebadacza.Przykłademtym,specyficznymzewzględunaczaswydania,
sąkonstytucjez1588r.Daniłowiczwspominałnp.oustawieoposażeniusióstr,która
miałaobjąćswąmocąLitwę,podczasgdyndoostatnichczasówmimotejkonstytucji
artykuływymienioneStatutubyłyisąwwykonaniu”.Zarazdalejrzucił:nAtaktwier-
dzenieoniesłużeniutychkonstytucjidebonisnulloiurerecepisLitwiejestdowie-
dzione,leczżeStatuttegoKsięstwajestjedynymprawidłem”(LMAVBRS,f.9-3149,
A.Łęski,PrawokrajowedawaneprzezIgnacegoDaniłowicza,b.d.,k.195in.,rkps).
Podobnie,choćnainnymniecoprzykładzie,zob.LwowskaNaukowaBibliotekaim.
W.StefanykaNANUkrainy,Oddziałrękopisów,f.5,RękopisyBibliotekiZakładuNa-
rodowegoim.Ossolińskich,5355/I,[I.Daniłowicz],Prawopolsko-litewskie,s.455,
rkps.Tymczasemwtejdrugiejkwestiipojawiasięjednakwątpliwość,gdywwyroku
z1XI1798r.(v.s.)wydanymprzezsądziemskiszawelskiwsprawieDowgiałłówze
Szkultynamiczytamy:nileponieważkonstytucja1588bonanulloiurereceptapowró-
cićtemu,czyjąonesąwłasnościąnakazuje,ztychmiariuditium”(LVIA,f.365,ap.1,
116,Księgadekretowaszawelskiegosąduziemskiego,1798-1803,k.29in.,rkps).
Zob.teżObozrienijeistoriczeskichswiedienij…,s.7,11.
26LMAVBRS,f.18-82,[J.Jaroszewicz],DawanewWileńskimUniwersytecie
prawopolskieilitewskie,s.28,rkps.Zob.teżBUW,2409(nr1),[J.Jaroszewicz],
Treśćwykładanejnaukiprawacywilnego,którymsięrządząprowincjeodPolskido
Rosjiwcielone,podługskryptuzr.1830,k.2,rkps.WostatnimtekścieJaroszewicz
wskazał,żegłównymiźródłamiprawanaLitwie(inaBiałorusi)byłyStatutlitewski,
konstytucjelitewskieorazkonstytucjewspólne,apomocniczymiźródłami(wzwiązku
zart.54zIVrozdz.Statutuz1588r.stanowiącymosubsydiarnościinnychprawchrze-
ścijańskichwobecprawastatutowego)nduchowiStatutunieprzeciwne”statutyikon-
stytucjekoronneorazprawaprzyjętewKoroniezapomocnicze.Wwojewództwach
włączonychdoKoronypouniilubelskiejgłównymiźródłamibyły:IIStatutlitew-
ski,konstytucjekoronneuchwalonepo1569r.(chybażeuczynionowyłączenie)oraz
statutyikonstytucjekoronnenprzeduniowe”niekolidującezeStatutem.Posiłkowe
byłyźródławpostacistatutówikonstytucjikoronnychnprzeduniowych”,konstytucje
litewskie,KorekturaPruska,Excerptamazowieckie.Zob.teżLwowskaNaukowaBi-
bliotekaim.W.StefanykaNANUkrainy,Oddziałrękopisów,f.5,RękopisyBiblioteki
ZakładuNarodowegoim.Ossolińskich,5355/I,[I.Daniłowicz],Prawopolsko-litew-
skie,s.644in.rkps.Podobnagradacjaźródełzostałaprzedstawionanamarginesie
wywodównatematlukprawaspadkowegowdawnejRzeczypospolitej.Zwracatam
jednakuwagęzdanienatematkoronnychwojewództwukrainnych:nlecztamustę-
pujeStatutkonstytucjom,gdyżsięoneodniegooddalają”,idalej:nŻezaśwczasie
