Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oźródłachhistoryczno-prawnychdodziejówgubernizachodnich...
15
z1614r.)irosyjskiej.Komisjazdołałaopracowaćnowetłumaczenie,ale
jegotekstniezostałopublikowany19.
PopularnenaprzełomieXVIIIiXIXw.polskiewydaniaStatutu
zachowałysiędonaszychczasówwdośćdużejliczbieegzemplarzy,
anapewnotrudnozaliczyćjedonadzwyczajnychrzadkości20.W1855r.
wMoskwieopublikowanoruskitekstIIIStatutu21,atużprzedwybuchem
IIwojnyświatowejnaukawzbogaciłasięokolejnewydanieruskie,które
zawdzięczamywybitnemubadaczowiprawalitewskiegoIwanowiI.Łappo
22
.
Stosunkowoniedawnoświatłodzienneujrzałynowewydaniaopracowane
przezuczonychzBiałorusi23iUkrainy24.
Statutlitewskiwdobieprzedrozbiorowejfunkcjonowałwśrodo-
wiskutworzonymprzezponaddwawiekiprzezinne,współistniejące
znim,źródłarodzimegopochodzenia,wśródktórychopróczzwyczajów
oróżnymzasięgu,rezolucjiRadyNieustającejpierwszemiejscezajmo-
wałykonstytucjesejmowe.Niektóreznichuzupełniałylubkorygowały
Statut.JaktoplastycznieprzedstawiłPowstański,konstytucjelitewskie,
któreuchwalonopowydaniuStatutu,nobjaśniająszczególnestatutowe
ustawy,ułagadzająjelubzaostrzają,rozprzestrzeniająlubścieśniają”
25
.
19WysoczajszeutwierżdionnojepołożenijeKomitietaMinistrow-Obuczinienii
pierewodaLitowskogoStatutanarossijskijjazyksbiełorusskogoizdanija1588goda,
ionapieczataniisiegoStatutanatriochjazykach:biełorusskom,polskomirusskom,
PSZ(sobr.2),t.3,cz.2,nr2437,s.1001-1003(z17XI1828r.).Zob.teżRedakcje,
rękopisy,przekładyiwydaniawdrukuStatutulitewskiego.PodługrozprawyP
.Ign.
Daniłowicza,nTygodnikPetersburski”1834,R.5,cz.9,nr48,s.289-290;S.Godek,
IIIStatutlitewski…,s.124in.
20NiektóresądostępnewInternecie.Jestteżwydanieruskiez1588r.
21nWriemiennikImperatorskogoMoskowskogoObszczestwaIstoriiiDriewno-
stiejRossijskich”1854(Moskwa),t.19.
22I.I.Łappo,LitowskijStatut1588goda,t.2:Tekst,Kaunas1938.
23StatutWialikahakniastwaLitouskaha1588,red.I.P.Szamiakin,Minsk1989;
StatutWialikahakniastwaLitouskaha1588h.,Minsk2003.
24StatutyWiełykohokniazistwaŁytowskohow3tomach,t.3:StatutWiełykoho
kniaziwstwaŁytowskoho1588rokuw2knygach,ks.1-2,red.S.Kiwałow,P.Muzy-
czenko,A.Pan'kow,Odesa2004.
25A.Powstański,Uwagi…,s.31in.Kwestiakorektyprawastatutowegoprzez
konstytucjesejmowe,którejtuniepodejmuję,wciążczekanabadacza.Słuszniepod-
nosijąAndrzejB.Zakrzewski(A.B.Zakrzewski,LitwawobecKoronywewspól-
nejRzeczypospolitej,XVI-XVIIIwiek,[w:]Sporyopaństwowdobienowożytnej:
międzyracjąstanuapartykularyzmem,red.Z.Anusik,Łódź2007,s.52in.;idem,
WielkieKsięstwoLitewskie,s.114in.,231;idem,Statutwkonstytucjach,konstytucje
