Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wytwarzaniedywergencyjne
Grupowanieimion,wktórymtrzebadowolnienawielesposobów
klasyfikowaćimionazpodanejkrótkiejlisty,mierzyćmazaśzdolność
dywergencyjnegowytwarzaniaklassymbolicznych.(Wprzypadkuklas
figuralnychautorowitrudnobyłowskazaćdobrąmetodę,por.Guilford,
1978).Wielokrotnegrupowanierozmaitychobiektów(nazwprzedmiotów)
okazałosięudanątechnikąszacowaniawytwarzaniadywergencyjnegoklas
semantycznychpodobniejakniezwykłe(inaczej:alternatywne)zastosowa-
niazwykłychprzedmiotów–uGuilfordaczęstocegły,pisałnawetwprost
oteścienZastosowaniaCegły”14.Właśnieprzyużyciuzadańnadywergen-
cyjnewytwarzanieklassemantycznychbadasięgiętkośćspontaniczną.
Dywergencyjnewytwarzanierelacjisymbolicznychjestwykorzystywane
wtrakcierozwiązywaniatakzwanychalternatywnychdodawań,kiedy
pomiędzykilkazniedużegozbiorudanychdodyspozycjiliczbnależy
wstawićznakisumylubróżnicytak,abyuzyskaćzadanywynik,przy
czymwjednymrozwiązaniukażdąliczbęmożnaużyćtylkoraz(czylinie
możnanklonować”liczb,choćmożnajewykorzystaćponowniewkolej-
nychrozwiązaniach).Sięganoteżpoinne,niecobardziejzłożone,warianty
tejprocedury(obejmującemnożenie,dzielenieitympodobneoperacje).
Dywergencyjnewytwarzanierelacjisemantycznychłączysięzarazem
zpłynnościąskojarzeniową,aoperacjonalizowanebyłomiędzyinnymi
poprzezuzupełnianieporównańsłownych(zadaniasąniedokończony-
miporównaniami,któretrzebadokończyćnajaknajwięcejsposobów)
orazpoprzezpodawaniepodobieństw(jaknajwięcej)alboprzeciwieństw
(zregułymaksymalniedwóchoujawnionychpierwszychliterach)okreś-
lonychterminów.Zadaniazsynonimamiiantonimamiautor,jaksam
pisze(Guilford,1978),przejąłzdorobkuTurstone’a(którywswejteorii
podstawowychzdolnościumysłowychrozważałistnienieczynnikapłyn-
nościskojarzeniowej).
Dywergencyjnewytwarzaniesystemówfiguralnych,azwłaszczasymbo-
licznych,wedługGuilfordamadośćsłabepodstawyempiryczne.Ztrud-
nościamiwwyodrębnieniuczynnikówiśćmusiaływparzetrudności
zopracowaniemadekwatnychmetodichpomiaru.Natomiastzdolnośćwy-
twarzaniadywergencyjnegosystemówsemantycznych–zktórąutożsamia
14Sąoneczymśinnymniżtakzwanytestzastosowańwspomnianyprzyokazjidywer-
gencyjnegowytwarzaniajednosteksemantycznych.Tamchodziłoopodawaniedowolnych
zastosowańdanegoobiektu,tuchodziopodawanie(maksymalniesześciu)niezwykłychza-
stosowańdanegoobiektu,instrukcjawymuszazaśzmianękategoriiprzykażdymkolejnym
zastosowaniu.
29
