Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wytwarzaniedywergencyjne
użytecznośćmyśleniadywergencyjnego.Twierdził,niebezracji,żekonty-
nuatorzyteoriimyśleniadywergencyjnegopostawiliniemalznakrówności
międzymyśleniemdywergencyjnymamyśleniemtwórczym.Dodawał,że
kładlioninacisknarozwójtegopierwszego,abyfinalnieosiągnąćdrugie.
Jednakstosowaneprzeznichmiarytwórczościbyływistociemiarami
myśleniadywergencyjnego,zatemsukcespozorny.Pojawiasięzatempyta-
nie:jaksamBaerrozumiałtwórczość?Wprosttegoniedefiniował.Zserii
jegobadań(Baer,1993)płyniewniosek,żełączyłjąściślezdziałaniem.
Wzasadzienieinteresowałagoabstrakcyjnazgeneralizowanatwórczość,
aletwórczewykonaniewokreślonejdziedzinie(międzyinnymilite-
rackiej,plastycznej,matematycznej).Astopieńtwórczościtakiegowy-
konaniaocenialieksperci.ByłtoświadomyukłonwkierunkuPerkinsa
(1981)ijegoznanejtezy,żekażdylepiejkrytykujeniżsamumiezrobić,
orazwstronęAmabile(1982)ijejtechnikiocenykonsensualnejwytwo-
rówpodkątemtwórczości.ZdaniemBaeranależybardziejzdecydowa-
nierozgraniczyćpojęciamyśleniadywergencyjnegoitwórczego,aprzede
wszystkimbadaćichzwiązekzrzeczywistym(mniejlubbardziej,lub
twórczym)wykonaniem.
Autoranalizowałtrafnośćnstandardowegomodelumyśleniadywer-
gencyjnego”(taknazywateorięGuilfordazoperacjonalizowanątestami
Torrance’a),sugerując,żezaskorelowaniemyśleniadywergencyjnegozkry-
teriamizewnętrznymiodpowiadawyłącznieinteligencjawtymstopniu,
wjakimtestymyśleniadywergencyjnegosąniąnasycone.Dodatnizwiązek
korelacyjny,nieprzekraczającywpopulacjiogólnejpoziomu0,4,myśle-
niadywergencyjnegozkonwergencyjnym(inteligencją)tofakt(Nęcka,
2001a),aczkolwiekredukcjonistycznainterpretacjaBaerasprawiawrażenie
zbytradykalnej.RozważałteżBaerskutkitrenowaniatwórczościpoprzez
rozwijaniezdolnościmyśleniadywergencyjnego,dochodzącdowniosku,
żetreningitemająznacznąskutecznośćwzakresiepoprawymyśleniady-
wergencyjnego,lecznieczyniąludzibardziejtwórczymi,awnajlepszym
razieniewiadomo,czytakimiichczynią,bostosowanemiarypowodzenia
oddziaływańtreningowychbyłyzbieżnezmyśleniemdywergencyjnym.
Brakowałomuzatempowiązaniatreningówzespecyficzną,azarazem
realistyczną(czylinietestową)aktywnościążyciową.Niemożnateżjego
zdaniemwykluczyć,żeprzyokazjitreningówmyśleniadywergencyjnego
trenowanesąwysocespecyficznezdolnościprzydatnewrozwiązywaniu
określonychzadańitoone,wsprzyjającychwarunkach,odpowiadająza
korelacjezkryterium,anieogólne,wyabstrahowanezkontekstumyślenie
25
