Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
wmomencie0.Wartozauważyć,żerównanieuwzględniakategorieabstrak-
cyjne(tzn.wartość),któreznaturyrzeczymusząbyćopisywanematematycznie.
Niemniejjednakwartoodpowiedziećnapytanieorelacjęmiędzykapitałem
aaktywami,którestanowiąheterogeniczneśrodkiekonomicznebędącewdyspo-
zycjiorganizacji.Aktywasąmaterialnebądźnie,jednakżewnichucieleśnia
sięabstrakcyjnykapitał,ajegokoncentracjadecydujeowartościtychaktywów.
Historiagospodarkiprzyznałarachunkowościpodwójnejznaczącemiejsce
wrozwojukapitalizmu,ponieważsystemrachunkowościpodwójnejzapewniał
przedsiębiorcommożliwośćpomiaruwielkościabsolutniepodstawowej–okre-
sowegoprzyrostukapitałuzainwestowanegowaktywach.W.Sombarttwierdził,
żeniemożnasobiewyobrazićistnieniakapitalizmubezsystemuksięgowości
podwójnej[RosenbergiBirdzellJr.1994,s.188].
WXVIIIw.myślekonomicznaprzybrałaformęteorii–w1776r.A.Smith
opublikowałAnInquiryintotheNatureandCausesoftheWealthofNations
(wydaniepolskie[Smith1954]).Jednakpojęciekapitałuijegosystempomiaru,
mimowyrazistegomatematycznegoujęcia1,niezostałynależycieuwzględnione
wmyśliekonomicznej,coobecniepowodujewystąpienienadmiernejróżno-
rodnościpoglądówwkwestiikapitałuiwartości.WtymkontekścieU.Zagóra-
Jonszta[2014,s.13]konstatuje,żechoćwspółcześnieekonomiaposługujesię
terminemwartość,to„nierozpatrujeistotywartości,niebadajejźródeł,nie
próbujezdefiniować”.
Nieporozumieniawkwestiachkapitałuprowadziłydowieloletnichpolemik
naukowych.Jakoprzykładmożnaprzytoczyćostatnienajistotniejszespory,które
wystąpiły:pierwszynaprzełomieizpoczątkiemXXw.,drugiwlatach30.oraz
trzeciodpołowylat50.dopołowylat70.[Cohen2010,s.6]2.Wpierwszymbrali
udziałE.vonBöhm-Bawerk,J.B.Clark,I.Fisher,T.Veblen(zostałszczegółowo
przeanalizowanym.in.w:[Cohen2008,Cohen2014]),wkolejnym–F.H.Knight,
F.A.vonHayek,N.Kaldor(zostałszczegółowoprzeanalizowanym.in.w:[Cohen
2003,Cohen2006]).Wtrzecimbrałyudziałdwaobozy–jedenbyłzwiązany
1Autoramiwieludziełzawierającychopisrachunkowościpodwójnejbyliuczenizajmujący
sięmatematyką,np.uznawanyzatwórcęrachunkowościL.Pacioli[2007],czyteżwspółcześni:
A.Cayley[1894]lubD.P.Ellerman[1982,1985,1986,2009,2014].Notabenebezcyfrarabskich7
którerozpowszechniłLeonardozPizy(Fibonacci)wopublikowanymw1202r.dzieleLiberAbaci
(wydaniewspółczesne[Sigler2002])trudnosobiewyobrazićfunkcjonowanierachunkowości
podwójnej.A.Heeffer[2011,s.112]zauważa,żealgebrasymbolicznairachunkowośćpodwójna
wspólnieprzyczyniłysiędoobiektywizacjiwartościiwspieraływzajemnerelacjewymiany,od
którychzależałmerkantylizm.
2Wartonadmienić,żeprzytaczanewniniejszymparagrafiepublikacjesąbogatezarówno
wliteraturęobejmującąpracegłównychadwersarzy,jakiwliteraturędotyczącąuprzednichanaliz
sporówpomiędzygłównymiadwersarzami.
