Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
Drugimsposobemosiągnięciaogólnejakceptowalnościterminukapitałjest
stworzenieprecyzyjnejispójnejteoriitejkategorii.Zaprzykładmożeposłużyć
opracowanaprzezM.Dobijęikonsekwentnieudoskonalanateoriakapitału,
zgodniezktórąkapitałnależytraktowaćjakomierzalną,abstrakcyjnązdolność
dowykonaniapracy(por.m.in.[DobijaiDobija2003,Dobija2007,2010a,2014,
2016]).Teoriataopierasięnazasadachiprawach,którympodlegakapitał(sąto
zasadazachowaniakapitałuwrazzzasadądualizmu,zasadadyspersjikapitału,
zasadawykładniczegowzrostukapitału,zasadaminimalnegodziałania,prawo
popytuipodaży,zasadadążeniasystemówautonomicznychdopodtrzymania
istnienia–por.np.[DobijaiKurek2013,s.19–21])oraznarozróżnieniupomiędzy
konkretnymi7zdezagregowanymi7heterogenicznymiaktywamiaabstrakcyjnym7
zagregowanym,homogenicznymkapitałem,takjaktoczyniłY.Ijiri[1995,s.61].
Zarównozpowyżejzaprezentowanegoaktuprawnegoorazmiędzynarodo-
wychstandardów,jakizzaproponowanejprzezM.Dobijęteoriiwynika,że
początkowypoziomiokresowezmianykapitału,tj.zysk/strata,sąmierzalne,
asystemjegopomiaruzwanydwuwymiarowąrachunkowościąpodwójną4
dostarczanaukaokreślanarachunkowością.Należymiećnawzględziefakt,że
wtakimsystemiepomiar(wartości)kapitałuodbywasiępośrednio,toznaczy
poprzezpomiar(wartości)aktywówi(wartości)zobowiązań,corównieżwprost
wynikazarównozewspomnianejustawy,międzynarodowychstandardów,jak
iteoriiM.Dobii.
1.2.Rodzajewycenykapitału
N.R.Campbell[1938,s.126]określiłfizycznypomiarjako„przypisanieliczb
doprzedstawieniawłaściwościsystemówmaterialnychinnychniżliczba,na
podstawieprawrządzącymitymiwłaściwościami”,aS.S.Stevens[1946,s.677]
zdefiniowałpomiarwszerokimznaczeniujako„przyporządkowanieliczbdo
obiektówlubzdarzeńwedługreguł”,przyczymregułytebędądeterminowały
wykorzystanąskalępomiarową.PodobnieM.Dobija[1988,s.23]wkontekście
rachunkowościzauważa,że„każdypomiarpoleganaprzyporządkowaniuliczby
dodatniej(miary)obiektowimierzonemu”iprzywołujematematycznądefinicję
miarywceluomówieniawłasnościtegoprzyporządkowania.Zgodnieztądefi-
nicją„miarąskończonąokreślonąwdowolnejprzestrzeniXnazywamyrzeczy-
4Określenie„dwuwymiarowa”oznacza,żeistniejądwaukładykont–bilansowychiwyni-
kowych,określeniezaś„podwójna”odnosisiędozapisupodwójnego[DobijaiJędrzejczyk2011,
s.75],przyczymzwyklepomijasiętopierwszeokreślenieitakteżczynisięwniniejszymopra-
cowaniu.Alternatywnysystemumożliwiającypomiarprzyrostukapitałuzwany„rachunkowością
trójwymiarową”(triple-entrybookkeeping)zaprezentowałY.Ijiri[1982,1986,1987,1989].
