Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krytykajakiejkolwiekingerencjipaństwawżyciegospodarczeispołecznewdoktrynieliberalnej
17
Ideęprzewodniądoktrynyliberalnejsprowadzićmożnadoindywidualizmu,
prawadowłasnościprywatnejorazwolności13.Indywidualizmpoleganatrakto-
waniuspołeczeństwajakozbioruindywidualnychpodmiotów.Wtymznaczeniu
społeczeństwojestzatomizowane,ajednostkauznawanajestzajegonajwyższą
wartość.Społeczeństwotraktowanejestjakozbiórjednostek,którefunkcjonująjak
odrębneatomy,zaspokajającswojepotrzeby.
Atomistycznakoncepcjaspołeczeństwajestczęsto,zwłaszczawspółcześnie,
przedmiotemkrytyki.Odnoszącsiędotejkwestii,W.Kwaśnickizwracauwagę,iż
koncepcjatajestnaogółźleinterpretowana,coświadczyćmoże—wjegoprze-
konaniu—ocałkowitymniezrozumieniuistotyliberalizmu.Twierdzionbowiem,
żenuznaniejednostkizapodstawowypodmiotwspołeczeństwienieoznacza,że
jednostkimuszążyćwizolowanychiegoistycznychświatach.Krytycyliberalizmu
niedostrzegająwsystemiezbudowanymnaliberalnychpodstawachnieskoń-
czonejliczbyspołecznychinterreakcji,któreprzezjednostkiuzyskująswojąoso-
bowość”14.
Wdoktrynieliberalnejprawodowłasnościjestrozumianenietylkojakoochrona
stanuposiadania,lecztakżeprawodobogaceniasięiprzekazywaniadóbrspadko-
biercom.Prawodowłasnościstanowijedenzpodstawowychfundamentówwol-
nościczłowieka.Człowiekpowinienrealizowaćinteresosobisty.Interesosobisty
jednostkitraktowanojakorównoznacznyzinteresemogółu.
Państwoutylitarnepostrzeganejestjakoorganizacja,którajestniezbędna
wyłączniedoochronyprawnaturalnychczłowiekaiutrzymaniaistniejącegoładu
społeczno-gospodarczego.Niemożejednakingerowaćwprzebiegprocesówgospo-
darczych,ponieważingerencjajestniekorzystna.
Dodaćnależy,iżdosamejideipaństwastosunekbyłniechętny.Wodniesieniu
dotejinstytucjiklasycyliberalizmubylibardzonieufniinastawieniwyjątkowoscep-
tycznie.Stądczęstododziścytowanepowiedzenie:nnienależyrządzićzanadto”
lubstwierdzenie,żennajlepszainajużyteczniejszadziałalnośćpaństwamamiejsce
wówczas,gdyprzygotowujeswojąwłasnądymisję”15.
Małyzakresusługpublicznychpowiniendeterminowaćniskieopodatkowanie.
Zdrowefinansepublicznetotrwalezrównoważonybudżet.Wymogiemdobrejpoli-
tykifiskalnejjestzatemzrównoważonybudżetiniskiepodatki.S.Owsiakzwraca
przytymuwagęnafakt,iżnnabudżetpatrzysiętutajzperspektywybudżetudomo-
wego.Liberalnateoriafinansówprzenosistereotypmyśleniaooszczędnościach
przezmikropodmiotnaoszczędnościpaństwa(...
.).Wedługzwolennikówlibera-
lizmuwfinansachpublicznychcnotąjestwszelkaoszczędność,cozracjonalnego
punktuwidzenia—prowadzidoabsurdu”16.Rolapaństwaograniczonazostała
13E.Olszewski,Liberalizm,w:Encyklopediapolitologii,t.4,Zakamycze,Kraków2000,s.2003.
14W.Kwaśnicki,Historiamyśliliberalnej,PWE,Warszawa2000,s.112-113.
15R.Tokarczyk,Współczesnedoktrynypolityczne,OficynaaWoltersKluwerbusiness,Warszawa
2008,s.69.
16S.Owsiak,Podstawynaukifinansów,PWE,Warszawa2002,s.85-86.
