Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Zaufaniewsocjologii
39
runkachnowoczesności-zasadniczowdwóchkontekstach.Pierwszy
konteksttoogólnaświadomość,żedziałanieludzi(wpływtechnologii
naświatmaterialny)jesttworzonespołecznie,aniewpisanewnatu-
ręlubwpływyboskie.Natomiastdrugikontekstobejmujeszerokie
przekształceniazakresuludzkichdziałań.Przekształceniatewynikają
zdynamikinowoczesnychinstytucjispołecznych54.
Uwzględniająckoncepcjęzaufaniam.in.A.Giddensa,B.Misztaldowo-
dzi,żezaufanieodgrywawielezróżnicowanychiniezmierniedoniosłych
społeczniefunkcji.Jakwskazujetaprzedstawicielkasocjologii,może
byćonodyskretnympodłożemdladobrzefunkcjonującej,sprawnej
współpracy,możeonoleżećupodstawrozwiązaniatzw.efektugapowi-
cza55,czymożetakżeułatwiaćgodzenieinteresówjednostkizinteresami
innychosób.Ponadtozaufanieumożliwiaporozumiewaniesięidialog56.
Należydodać,żezaufaniejestistotnymczynnikiemumożliwiającym
osiąganieprzezrozmaitewspólnoty(zrzeszenia)ludziwspólnychcelów
nawetwówczas,gdysąoneryzykownelubwręcz-niebezpieczne.Takie
działanieumożliwiająsiecizaufanian(...)składającesięzrozgałęzionych
powiązańmiędzyludzkich,opartychgłównienasilnychwięziach,wra-
machktórychludziewystawiającenne,doniosłe,długofaloweśrodki
iprzedsięwzięcianaryzykonadużyć,pomyłeklubklęskinnychludzi”57.
Sątosieci,wktórychwystępująolbrzymieilościwzajemnegozaufania;
ludzieznajdująwnichoparcieprzydługoterminowychprzedsięwzię-
ciach,takichjakwychowywaniedzieci,tworzeniewspólnotreligijnych
czywspólnotpolitycznych.Charakterystycznącechątychsiecijestto,
54
A.Giddens,Konsekwencje...,s.25.
55
Efekttendotyczykorzystaniazdóbrpublicznych,tj.dóbrużywanychwspólnie
(kolektywnie).Zakładaon,żeistniejąludzie,którzyniechcąopłacaćkorzystaniaztych
dóbrlubunikająpłaceniapodatków(np.korzystaniezkomunikacjimiejskiejbezbiletu
upoważniającegodoprzejazdu).Przekroczeniemasykrytycznejliczbytzw.gapowiczów
prowadzidozachwianiatychdóbr.
56
B.Misztal,TrustinModernSocieties:TeSearchfortheBasesofSocialOrder,
Cambridge1996,s.65-95.
57
Ch.Tilly,TrustandRule,Cambridge2005,s.12.JakoprzykładTillywskazuje
piratówczygrupęchrześcijańskąWaldensów,którzynaprzestrzeniwiekówdoznawali
prześladowań,ajednaktrwaliwewspólnocie.
