Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Przesłankiicechyrolnictwaindustrialnego
Siłymotorycznerolnictwaindustrialnego
37
Rolnictwoindustrialnemiałodwiegłównesiłymotoryczne,amianowicie:szybkoros-
nącypopytnaproduktyrolniczeorazgłębokiezmianytechnologicznewrolnictwie.
Popytbyłkształtowanyprzezgwałtownierosnącąliczbęludności,wtymzwłaszcza
miejskiejipozarolniczej,orazpoprawęwyżywienia,wtymeliminowanieodwiecznej
plagigłodu,atakże–przejściowo–przezpotrzebysurowcoweniektórychgałęzi
przemysłu.Popytsilniestymulowałwzrostprodukcjirolnej.Wzrosttenumożliwiały
przedewszystkimzmianytechnologiczne8,którepolegałyna:
1)wyłączaniuprocesuprodukcjirolniczejznaturalnegoukładu(agroekosyste-
mu),
2)intensywnymstosowaniuśrodkówprodukcjipochodzeniaprzemysłowego
(ciągników,maszyn,nawozówchemicznych,pestycydów,pasz,biopreparatów,pre-
miksówitp.),
3)koncentracjiśrodkówprodukcjiorazzwiększeniuskaliprodukcjiroślinnej
izwierzęcejprzydalekoposuniętejspecjalizacjiorazoddzieleniuprodukcjiroślinnej
odzwierzęcej,
4)postępującejintegracjiprzedsiębiorstwrolnychzagrobiznesowymotocze-
niem,wtymprzedewszystkimpodporządkowywaniugospodarstwrolnychtemu
ostatniemu.
Odrywanieprocesuprodukcjirolniczejodnaturalnegośrodowiskapolegało
nausiłowaniuzastąpienianaturalnegoagrosystemuprzezpewnesztucznesystemy
tworzoneprzezczłowiekadlaeliminowaniaograniczeństwarzanychprzezNaturę
wtransformacjizasilaniazewnętrznegowużyteczneproduktyrolnicze.Chodzigłów-
nieointensywnekorzystaniezzasobównieodnawialnych(związanychzchemizacją
imechanizacją),zmianyworganizacjiprodukcjirolniczej(koncentracja,specjali-
zacja),noweodmianyroślinuprawnychirasyzwierząthodowlanych.Tewzajemnie
powiązaneprocesymiałynacelupomnożenieprywatnychkorzyściekonomicznych
malejącejliczbyrolników,jednakbezposzanowaniaśrodowiskaiprawinnychużyt-
kownikówśrodowiska.Maksymalizacjakorzyścinastępowałaprzezwzrostwydajno-
ścipracy,którystałsiękredookresuindustrialnego.Ztakrozumianympostępem
utożsamianonowoczesność.Przyrodętraktowanojakwroga,któregotrzebapoko-
nać,aniejakzasób,którymtrzebaracjonalniegospodarować.Wistocierolnictwo
industrialneprowadzidocałkowitejutraty„właściwościdynamicznychekosyste-
mów”(Kośmicki2009:173).Takierozumieniepostępuzaczętopodważaćdopiero
podkonieczeszłegostulecia.
8Krokimilowerozwojurolnictwawyznaczałyzmianytechnologiczne,takiejjakużycie
ognia–ok.60tys.lattemu,udomowieniezwierząt(kozy,owce,bydło)orazuprawapierwszych
zbóż(pszenica,jęczmień)−ok.11tys.lattemu,użyciepługanajpierwnaBliskimWschodzie
−ok.5tys.lattemu,anastępniewAfrycePółnocnej,EuropieZachodniejipóźniejwAzjiPołu-
dniowejiWschodniej,wprowadzenieirygacji,trójpolówkiipłodozmianu,zastosowanienawozów
chemicznychipestycydów.Celowoniewymieniamymonokultury,jakąsięspotykawniektórych
„nowoczesnych”gospodarstwachrolnych,ponieważtozjawiskotraktujemyjakonaroślrakową
systemurolniczego.
