Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wprowadzenie
OdczasówSmithasytuacjarolnictwazasadniczosięzmieniła.Udziałrolnictwa
wpodstawowychwielkościachekonomicznychwkrajachwysokorozwiniętychjest
śladowy.Jednakzazbytpochopnenależyuznaćodsyłanierolnictwadolamusahisto-
rii.Nawetabstrahującodtego,żewytwarzaniezastępowalnedobrasłużącezaspoko-
jeniupotrzebypodstawowej,niesposóbpominąćfakt,żenadaldostarczaonośrod-
kówutrzymaniadlaprawie2/5społecznościświatowej.Takżepolskiedoświadczenia
każązdecydowanieodrzucićpoglądformułowanynapoczątkuokresutransformacji
ustrojowej,żemożnapozostawićrolnictwosamosobie,lubnawetskazaćnazagła-
dę,apotrzebneproduktyżywnościowepoprostuzaimportować.Zaprzeczanowten
sposóbnietylkoprzywołanemututwórcyekonomiiklasycznej,lecztakżedoświad-
czeniomhistorycznymświetnieudokumentowanymwpracachwieluznakomitych
ekonomistówrolnych7.Równieżwspółczesneanalizypotwierdzająważneznaczenie
rolnictwadlaogólnegorozwojugospodarczego(Timmer2002;Lipton2005a;2005b;
Mundlak2005;Valdés,Foster2005;Poultonetal.2005;Hazeletal.2007;Tsakok,
Gardner2007;WB2008b).
Uświadomionenowepozażywnościowefunkcjerolnictwazmieniająistotnie
optykęjegowartościowania.Rolnictwopozostajeprzytymintegralnymiważnym
elementemogólnegorozwojuspołeczno-gospodarczego(cywilizacyjnego).Rozwój
tenmaróżnewymiary:ekologiczne,kulturowe,społeczne,ekonomiczne,instytucjo-
nalneipolityczne,które–jaktrafniezauważonowraporcieDagaHammarskjoelda
–możnazrozumiećjedyniewichwzajemnychścisłychzwiązkach8.Aleświadomość
czywiedzatojeszczeniedziałanie.Zadobryprzykładmożeposłużyćograniczoność
zasobównaturalnych,nacozwróconouwagęw1949r.podczassympozjumwLake-
-succes(podegidąONZ),jednakdopierow1969r.ukazałsięsłynnyraportUThan-
ta„CzłowiekiJegoŚrodowisko”(podnoszącywyraziścietękwestię)9,następnie
podczasKonferencjiSztokholmskiejw1972r.uchwalonopierwszy„Plandziałańdla
środowiskaczłowieka”,anaSzczytZiemiwRiodeJaneiro(1992)przyszłoczekać
dalsze20lat,aiobecnienadalniemaglobalnegopodejściadotegoproblemu,mimo
alarmistycznychraportówKlubuRzymskiegoiinnychgremiówmiędzynarodowych,
Agendy21,CelówMilenijnych,konferencjiONZwJohannesburgu(2002)itd.Świat
naukizgromadziłtakżeogromnydorobekwskazującyidokumentującyoddziaływa-
niewzrostugospodarczegonaśrodowiskoipotrzebęprzestawieniazwrotnicwkie-
runkurozwojuzrównoważonego.
Idearozwojuzrównoważonego(sustainabledevelopment)odkilkudziesięciole-
ciupowszechniasięiwkraczawfazęwdrożeń.Ideatawyrastazzakwestionowania
modelurozwojucywilizacyjnegookresuindustrializacji,którywprawdziedoprowa-
dziłdoogromnegoiniekwestionowanegosukcesuekonomicznego,alerozmijasię
7Możnatuprzywołaćklasyczneprace,np.:Lewis(1954);Johnston,Mellor(1961);Ranis,Fei
(1961);Schultz(1964);Johnston(1970);Johnston,Kilby(1975);Mellor(1976).
8The1975DagHammarskjoeldReportonDevelopmentandInternationalCooperation.Raport
MiędzynarodowegoZespołupowołanegoprzezFundacjęim.Hammarskjoelda,przedstawionywe
wrześniu1975r.naXIVSesjiONZ(cyt.za„Literatura”1976,nr3).
9RaportUThantazostałopracowanyprzezmiędzynarodowągrupęnaukowcównazlecenie
XXIIISesjiZgromadzeniaOgólnegoONZiogłoszony26VI1969r.
