Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wojnaizapis.Odziennikachwojennych
43
wytematipunktodniesienia(chodzituraczejnieoostrypodział,
aleodominanty).Wpierwszymprzypadkumamydoczynienia
ztradycyjnymi,indywidualnymimotywacjamiprowadzeniadzien-
ników,takimijak:chęćzapisania(zarejestrowania)iutrwalenia
tego,coteraźniejsze;poszukiwaniewłasnegomiejscawświecie;
rozwójsamoświadomościipogłębienieżyciaduchowegopiszące-
go,autoterapia(rozładowywaniebądźkompensowaniestanów
lękowychczydepresyjnych,kryzysówżyciowych,momentówza-
gubienia,przygnębieniaczyapatii,sytuacjigłębokiejsamotności),
awprzypadkupisarzyiartystówbycienarzędziempomocnym
wpracytwórczejczywręczatelierd’écriture.
Wdrugimprzypadkupojawiająsiębardzosilnemotywacje,które
możnabynazwaćmotywacjamispołecznymi.Możliwerodzajeta-
kichmotywacjiwskazałnaprzykładwswojejksiążceTekstwobec
ZagładyJacekLeociak.Analizującosobiste,najczęściejdzienniko-
we,relacjezgettawarszawskiego,Leociakwskazuje,żebyłyone
sporządzane,abyDopisaćwszystkiepotworności”(MaryBerg),
zaświadczyćoczasiemorduiprzemocy,abyDzaalarmowaćiwstrzą-
snąćsumieniemświata”,wreszcie,abysporządzićmateriał,który
będziestanowiłpodstawęaktuoskarżeniapowojnie,przedTry-
bunałemSprawiedliwości13.
Dobrzeteróżnerodzajemotywacjipisaniadziennika–egzy-
stencjalną,społeczną,historyczną,pragmatyczną–oddajązapiski
WarszawskiegodziennikaChaimaKapłana:
Niektórzyzmoichprzyjaciółiznajomych,którzyznajątajemnicę
mojegodziennika,zrozpaczeninamawiająmnie,bymprzestałpisać.
Poco?Wjakimcelu?Czydożyjeszdnia,kiedysięukaże?Czysłowate
dotrądoprzyszłychpokoleń?Jak?Jeślizostanieszdeportowany,nie
będzieszmógłzabraćgozesobą,bonaziścibędąobserwowaćkażdy
twójruch.Nawetjeśliudacisięgoukryć,zanimopuściszWarszawę,
tysamzpewnościązginieszzbrakusił,nazistowskimieczprzyniesie
ciśmierć.Boanijedendeportowanynieprzetrwadokońcawojny.
Ajednakniesłuchamich.Czuję,żepisanietegodziennikadosamego
końcamoichfizycznychiduchowychsiłjesthistorycznąmisją,której
13Zob.J.Leociak,TekstwobecZagłady...,op.cit.,cz.I,rozdz.4,Dlaczegopisa-
li?,s.97–129.
