Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Naukipomocniczedlamediewisty
historiiśredniowiecznejwPolsce-staniperspektywybadawcze,[w:]Pytania
ośredniowiecze,red.W
.Fałkowski,Warszawa2001,s.173–175;wwymiarze
międzynarodowym:artykułyzebranewAfD2004,50,s.205–577.
Warunkiemkoniecznymprowadzeniabadańpaleograficznychjestroz-
poznaniemateriałówbibliotecznychiarchiwalnych.Ważnymnarzędziem
heurezysąwięc,obokbezpośredniejkwerendy,katalogizabytkówpisma
zawierającereprodukcje.WPolscejużnapoczątkuXXw.S.Krzyżanowski
zainicjowałMonumentaPoloniaePalaeographica,którepozostałynieukoń-
czone(t.1–2,Cracoviae1907–1910:68tabliczpodobiznaminajstarszych
dokumentówwystawionychnaziemiachpolskich,dopoczątkuXIIIw.).
Znaczniebardziejzaawansowanesąanalogiczneinicjatywywinnychkra-
jach,zob.np.czeskiAlbumpozdněstředověkéhopisma(Albumscripturae
mediiaeviposterioris)H.Pátkovej(Praha–DolniBřežany,między2002
a2012r.ukazałosię12zeszytów).Wwielupaństwachwydawanesąkata-
logiDrękopisówdatowanych”,realizowanejednakwedługróżnychmodeli,
uwzględniającychalbowyłącznierękopisyzawierająceadnotacjeodacie
imiejscuwykonania(zazwyczajwpostacikolofonu,praktykatadotyczy
zasadniczorękopisówpóźnośredniowiecznych),albotakżerękopisy,które
napodstawieinnychdanych,zwłaszczatekstowych,możnadośćprecyzyj-
niedatowaćilokalizować(wykaz:www.palaeographia.org/cipl/cmd.htm).
Stosunkowonajpełniejzostałrozpoznanymateriałwczesnośredniowieczny.
Dysponujemyrepertoriumłacińskichrękopisówidokumentówsprzedroku
800,odpowiednio:CodicesLatiniAntiquiores.APalaeographicalGuide
toLatinManuscriptspriortotheNinthCentury(CLA),ed.E.A.Lowe,
t.1–12,Oxford1934–1971(zawierareprodukcjereprezentatywnychfrag-
mentów;uzupełnieniaw:DMediaevalStudies”1985,47,s.317–366;1992,
54,s.286–307;1996,58,s.291–303)iChartaeLatinaeAntiquiores.Fac-
simile-EditionoftheLatinCharterspriortotheNinthCentury(ChLA),red.
A.Bruckner,R.Marichal,t.1–49,Zürich1954–1998(zawierareprodukcje
całościowe;trwapublikacjaseriiII,obejmującejdokumentyzIXw.).Odręb-
nąkategorięstanowiązbiorypodobiznpismapomyślaneprzedewszystkim
jakonarzędziedydaktyki.WPolscekolekcjetablicpaleograficznychwydał
jużS.Krzyżanowski(Speciminapalaeograhica,Cracoviae1913–pismo
książkowe,iAlbumpalaeographicum,wyd.4,Cracoviae1959–pismodo-
kumentowe),aostatnioS.A.Porębski,Paleografiałacińska.Podręcznik
dlastudentów,wyd.2,Warszawa2005(gotyckiepismaksiążkowe,repro-
dukcjeczarno-białe,odradzasięlekturęwstępu)orazM.Biniaś-Szkopek,
M.Delimata,Ł.Skrzypczak,Podstawypaleografiiłacińskiej.Skryptdla
studentówarchiwistyki,Poznań2007(późnośredniowiecznepisma,wzde-
cydowanejwiększościdokumentowe,reprodukcjekolorowe).Zlicznychta-
blicwydanychzagranicązob.m.in.:F
.Steffens,LateinischePaläographie,
52
