Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Głównycelpracy
13
musisiędokonać,takie„zawieszone”zmianyjęzykowetakżebędąpokazane
wniniejszejpublikacji.Nachylenienomotetycznewpisujesięwmojerozumie-
nieewolucjijęzyka,anawetogólnie1wistotęicharakterjęzykanaturalnego4.
Dodaćtrzeba,żenaturarekonstruowanegofaktudajepodstawydoprognozo-
wania1możnaorzekać,żejakaśinnowacjajęzykowamaszansęnautrwalenie
się,bowpisanajestwprawidłowościdynamikijęzyka.Aczasamimamydo
czynieniaznowością,którejniedasięwpisaćwzaobserwowaneprawidłowości
rządzącedynamikąjęzyka,możnawtedydomniemywać,żetakiznakszybko
ulegniezapomnieniu.
Iwtymmiejscumożnapostawićpytania:Pocosięgaćdohistorii,skorote
samezjawiskadziejąsięaktualnie?Czynielepiejzająćsięinnowacjamijęzy-
kowymi,wszakmamyznimidoczynienianakażdymkroku?Tuprzykładem
możebyćjednostkanastówę,którą„podpowiedzieli”mistudenciwtrakcie
wykładumonograficznego,podająccytaty:
Nastówębędziezarazpadać.
Uczyłamsiędługo,nastówęzdamtenegzamin.
NiematakiejjednostkiwSłownikupolskichpartykuł,alenietrudnoza-
uważyć,żetowyrażenieutworzonenabazienastoprocent1frazeologizmu
ofunkcjipartykuły.Czywyrażenienastówęwejdzienastałedojęzyka?Tego
orzecniemożna.Jednostkaznanajestwśrodowiskukatowickichstudentów,ale
rzeczwymagałabybadaniazasięguifrekwencji.BraktakiegowyrażeniawNa-
rodowymKorpusieJęzykaPolskiego(danez21marca2015roku;byćmoże
wkrótcepojawisię).Taknaprawdę,touważam,żeśledzenienowościwjęzyku
maniskiwalorpoznawczywbadaniuprzemianjęzyka.
Wmoimprzekonaniuwartorozszerzyćperspektywęoglądudynamiki
językaozjawiskaobserwowalneodpoczątkudokońca,wartoprześledzićich
przebieg,botofaktyhistorycznejużdokonane,znamyichskutki.Przytoczyć
możnadługąlistęzapomnianychjużpartykuł:bezchyby/bezwszejchyby
/kromchyby/bezpochyby/krompochyby‘bezwątpienia,zpewnością’;krom
wątpienia/przezwątpienia/bezwątpliwości/bezwszejwątpliwości/kromia
wątpliwości‘zpewnością,napewno’;iście‘naprawdę,prawdziwie,doprawdy’;
jedno/jeno/ino‘jedynie,tylko’;ledwie/ledwo/ledwa/jedwo‘tylko,jedynie’,
mianowicie‘szczególnie,przedewszystkim’,musi‘zapewne,prawdopodobnie’,
niepochybnie/niepochybnie‘niewątpliwie,napewno’,osobno/osobnie
/osobliwie[zwłaszcza,szczególnie’,owszejki/owszem/owszeki‘szczególnie,
zwłaszcza’.Oczywiście,niesątowszystkiezapomnianepartykuły.Azestaw
4Bliskiesąmipróbywpisaniaewolucjijęzykawteorięchaosudeterministycznego,dałam
temuwyrazm.in.wartykułach(KLESZCZOWA,2006;KLESZCZOWA,2011).Charaktertycharty-
kułównajlepiejobrazujetytułtomówzbiorowych,wktórychsąpomieszczone:Efektmotyla.
Humaniściwobecmetaforykiteoriichaosu.
