Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
I.Kręteścieżkistudiówhistorycznoleksykalnych
mysł,praca(domowa).Bardzowieleanglicyzmów,któreodnotowaławswoim
leksykoniew1994rokuElżbietaMańczak-Wohlfeld(MAŃCZAK‑WOHLfELD,
1994),jużniefunkcjonuje,por.hendicaper/handicaper,leadership,memo,riff,
stand;oczywiściepojawiłysięnowe:lifting,leasing,nordicwalking,hejt,fejs,
post;niejesttozatemprostaliniawzasilaniuzasobówpolskiegosłownictwa,
alenieustająceścieraniesięzapożyczeńzzastanymsłownictwemiinnymi
technikaminominacyjnymi.
Wprzeciwieństwiedofonetykiigramatyki,wtymregułsłowotwórczych,
poziomsłownikowyjesttakrozległy,żepróbycałościowejcharakterystykisą
zgóryskazanenaniepowodzeniealbonaspłycenieopisu.Trzeba„wycinać
kawałki”itakiepracejużoddawnapowstają,równieżdlapolszczyznyhisto-
rycznej,por.monografie:StanisławaGajdyoterminachgórniczych,Aleksandra
Zajdyosłownictwieprawniczym,FelicjiWysockiejosłownictwielekarskim,
AleksandryJanowskiej,MagdalenyPastuchowejiRadosławaPawelcaoleksyce
konotującejhumanizm,Pawelcaosłowachniosącychnegatywnewartości
(GAJDA,1976;ZAJDA,2001;JANOWSKA,PASTuCHOWA,PAWELEC,2011;PAWELEC,
2013).Problememniejestto,czypodejmujesięzadaniahistorycznoleksy-
kalne,czynie,aleto,jakimcelommająsłużyćtebadania.Czymabyćto
opisywaniezasobówsłownictwawiekówprzeszłych,omawianietychzasobów
nawybranychpłaszczyznachczasowych,opisprzewartościowańwybranych
kręgówtematycznych,czyteżcelemmabyćszukanieprawidłowościwewo-
lucjipoziomuleksykalnego,prawidłowościponadczasowych(niekoniecznie
uniwersalnych!).Historiajęzykastajesięwtedyterenem,naktórymdostrzec
możemysiłyporządkująceizarazemsiłyburząceówporządek.Stawiającprob-
lemwtensposób,niezamierzamtwierdzić,żetojedyniesłusznestanowisko.
Bronięraczejswojego,wykładającracjeprzemawiającezainstrumentalnym
traktowaniempolskiejleksykihistorycznej1.Opissłownictwaanalogicznydo
opracowańfonetyki,fleksjiczyskładni(mamnamyślipraceIrenyBajerowej
nadjęzykiemXVIIIiXIXwieku,teżzespołuopisującegojęzykwiekuXVII
podkierownictwemDanutyOstaszewskiej(bAJEROWA,1964,1986,1992,2000;
OSTASZEWSKA,2002),jestwmoimprzekonaniuniewykonalny.Oczywiście,dla
danegowiekumożnasobiewyobrazićuporządkowanyopisleksyki,np.według
póltematycznych(por.KWAPIEŃ,2010),aleniebędzietoodpowiednipunktwyj-
ściawbudowaniuewolucjipoziomuleksykalnego.Niedatopodstawdooglądu
1Takioglądhistoriisłownictwaprezentowałamjużw1989rokuwksiążceVerbadicen‑
diwhistoriijęzykapolskiego.Zmianyznaczeń(KLESZCZOWA,1989).Niechodziłoopokazanie
czasownikówmówieniawXViXVIstuleciuczywwiekachnastępnych.Mojezamierzenia
najlepiejscharakteryzujefragmentniepublikowanejrecenzji(nastopieńdoktorahabilitowanego)
autorstwaMariiHonowskiej:„Nieuznającstabilnościsystemowej,autorkaobserwujetylkona-
rastaniezmian,azatemtwierdzi,żeobowiązkiembadaczadiachroniijęzykowejjestopispoten-
cji,inaczej,skalimożliwościznaczeniowychdanegozbioruleksemów[ł].Poglądytenaturalnie
odbiegająodinterpretacjistrukturalnych”.
