Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Samobójstwojakoproblemetycznywfilozofiistarożytnej
15
stwa,zakazałfilozofowiporuszaniategotematu17.Odmiennepodejściemiał
innyhedonista,amianowicieEpikur.Sądziłon,żemędrcowinieprzystoi
obawiaćsiędniaśmierci,bojejnigdynieodczuje.Głupotąnatomiastjest
pożądanieśmierci,albowiemtonieżyciestanowiźródłocierpieńwnaszej
egzystencji,lecznaszeustosunkowaniesiędoniej18.
Samobójstwoarzymskafilozofiamoralności
Filozofowieipisarzerzymscy,którzyżyliuschyłkurepublikioraz
wokresierozwojucesarstwa,równieżzaczęlipoświęcaćdużouwagiproble-
mowisamowolnejśmierci.Donajwybitniejszych,poruszającychtematsamo-
bójstwa,będąnależeliLukrecjusz,SenekaorazMarekAureliusz.Pierwszy
znichpoświęcatrzeciąksięgęswojegopoematuDererumnaturarozważa-
niomośmierci.Autorwskazuje,żeżyciekażdegoczłowiekatociągłauciecz-
kaprzedsamymsobą,lękamiotaczającymijegoświadomość,przedopresyj-
nymświatem19.Człowiekwtakiejsytuacjimusizdaćsobiesprawęztego,że
niewyćwiczonyrozumstanowiprzyczynętychurojeń20.Lukrecjuszzwraca
uwagęnato,żeucieczkawhedonizm,jakośrodekdowalkizcierpieniem,
przynositylkochwiloweukojenie.Poniedługimczasietakiśrodekokazuje
sięnieskuteczny,apróbyzapomnieniaoefemerycznościżyciapozostająda-
remne.Żądzażyciaokazujesiębyćżądzątrwogiiniepewności21.Sumara-
dościicierpieńwżyciuodpowiadasumiespełnieńiniespełnień.Wefekcie
długieżycienierozszerzazasięguradości,jestonotylkochwiląpomiędzy
nicościami,nękaneciągłymniezaspokojeniem22.Doświadczanieżyciastaje
siędoświadczeniemnegatywnym,bozdominowanymprzezbólicierpie-
nie.Lukrecjuszjednakznajdujepociesznie–krótszeżycieredukujerozpacz
egzystencjalną.Byciewolnymczłowiekiemoznaczabyciewolnymodcier-
pienia.Czerpaniezdobrodziejstwżyciajestsłuszne,jeżeliniegonimyza
nimi.Jakoostatecznerozwiązaniezostajedopuszczonesamobójstwo,będące
ucieczkąodniedogodnościżycia,asamaśmierćnasniedotyka,gdyżdusza
równieżulegarozpadowiatomówwmomencieśmierci23.Możnastwierdzić,
żefilozofantycypujemyślXX-wiecznychegzystencjalistów.
17Ibidem,s.82.
18Ibidem.
19Lucretius:DererumnaturaIII,824–829.
20Ibidem1018–1023.
21Ibidem1068–1086.
22Ibidem998–1010.
23Ibidem831.
