Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SOCJOLOGIAPUBLICZNAEPOKITRANSFORMACJI...
otwartapozostajekwestia,nailepodobnasocjologiamogłabybyćwogólewcze-
śniejuprawiana:toparadokssocjologiizaangażowanejrealnegosocjalizmu.
DrugikrągtematycznyobecnywDzaangażowanych”tekstachJerzegoJ.Wia-
traodnosiłsiędonajbliższegomunurtupolitycznego,lewicy.Wśródtegotypu
tekstówwartowszczególnościwskazaćnaopublikowanywDDziś”niesentymental-
nytekstpoświęconylosomreformatorskiegoskrzydłaPZPR(Wiatr1991c).Ufor-
mowałosięonowwynikudestalinizacji,obejmującraczejwarszawskichdziałaczy
ipartyjnychintelektualistówniż-zważnymwyjątkiemdziałaczysamorządowych
-robotników.Choćnawetwpaździerniku1956rokunurtreformatorskiniedo-
minował,byłwstaniewpłynąćnakierunekpolitykipartii,zczasemjednaksłabł,
byw1968rokuznaleźćsięwłaściwienamarginesie.Stałosiętaknietylkowsku-
tekzwycięstwakonserwatywnego(inacjonalistycznego)skrzydłapartii,aletakże
wskuteknapływumłodszego,bardziejtechnokratyczniezorientowanego,awkaż-
dymraziemniejideowegopokoleniadziałaczy.Odrodziwszysięw1980roku,ażdo
VIPlenumKCPZPR(1987rok)niezyskałoonojednakdecydującegowpływuna
losypartii.Jegosłabośćwynikałazwieluczynników-zewspieraniaprzezradziec-
kiekierownictwopartyjnychkonserwatystów,czemukrespołożyłodopieronadej-
ścieMichaiłaGorbaczowaipoczątkuradzieckiejDpieriestrojki”.Systematycznie
osłabiałogotakżeodchodzenieodPZPRsamychreformatorów,częstodobrowol-
ne,częstokroćjednakstanowiąceskutekwykluczaniazpartiilojalnychwobecniej
rewizjonistów.Wieluznichzasilałoszeregiopozycji.Towtymskrzydlewidział
WiatrźródłoodrodzeniaLewicy,któremiałonastąpićjużwszeregachnowejpartii,
założonejwstyczniu1990rokuSocjaldemokracjiRP
.
Nauwagęzasługujekwestia,naczympolegałalewicowośćdlaJerzego
J.Wiatrajakosocjologicznegopublicystyepokiprzełomu.Nieulegawątpliwości,
żePZPRbyładlańpartiąlewicową,nawetjeślijejdziałacze,takżeciwywodzący
sięzdawnejsocjaldemokracji,zmuszenibylizrezygnowaćzrealizacjiideałudemo-
kracjiwimięzniesienianierównościklasowych.Skrzydłoreformatorskiewracało
jednakdoniego,głoszączjednejstronyideęsamorządności,zdrugiejzaśdążąc
dodemokratyzacjiipluralizmuraczejwramachistniejącegosystemudemokracji
parlamentarnej.Współczesnegoczytelnika-świadomego,żeopisywanyokressta-
nowiłczasszybkiejbudowykapitalizmu,wobecktóregowpublicznymdyskursie
niebyłowłaściwiealternatywy-zaskoczybrakodniesieniadotegoprocesu.Au-
torzdawałsięniezastanawiać,jakpowinnisiędoniegoodnieśćsocjaliści(Wiatr
1989b,1991e:254i255),conajwyżejpodejmująckwestięzagrożeńpolitycznych
wynikającychzdrastycznegowzrostunierównościspołecznych(Wiatr1991a:12).
Otwartapozostajekwestia,nailechodziłoolojalnośćczywiernośćwobecniegdy-
siejszychwyborówitowarzyszywybranejdrogiżyciowej,nailezaśwobec(po-
nadczasowych?)lewicowychideałów.Odpowiedźnatopytanietrudnoodnaleźć
wartykułachdotyczącychlewicyijejdziedzictwatakżedlatego,żechoćinteresu-
jące,słabiejniżanalizyhistorycznesązakorzenionenietylkowinstrumentarium
17
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA■NR1(14)/2021■ISSN0585-556X
