Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Istotaiteoretycznepodstawyspołecznejodpowiedzialnościprzedsiębiorstwa
Funkcjonowanieprzedsiębiorstwwymagaakceptacjisposobuiefektówich
działalności.Bytemusprostać,przedsiębiorstwa,wobliczuturbulencjiotoczenia
orazzwiązanychztymzmianwsystemiewartości,relacjimiędzyludzkichikompe-
tencji,niejakozmuszonesą–bardziejniżkiedykolwiek–doredefinicjiswojejdzia-
łalności.Owaredefinicjamożesięodbywaćm.in.poprzezprzyjęcienowychlub
zmodyfikowanychzasadorazinstrumentariumzarządzania,atakżeanalizęibudo-
wętrwałychzwiązkówzkluczowymiinteresariuszamimającyminiebagatelny
wpływnaobecneiprzyszłelosypodmiotówgospodarczych,niezależnieodichfor-
my,wielkościczyprzedmiotudziałalności.Wobectegowłaścicieleikadrazarządza-
jącadążąbardziejdozrównoważonegoiostrożnegofunkcjonowania,przyjmując
postawęraczej„zachowawczegogracza”niźli„odważnegoryzykanta”,skłonnego
doekspansywnychiagresywnychdziałań.Tymsamymcorazwyraźniejzyskujena
znaczeniuspołecznywymiardziałalnościwzmocnionyodpowiedzialnościąizaan-
gażowaniem.Jednązkoncepcji,któraniejakowychodzinaprzeciwoczekiwaniom
przedsiębiorstwrealizującychwrównejmierzeswojeceleekonomiczneispołeczne,
„wsłuchującychsię”wpotrzebyróżnychgrupinteresuorazhołdującychzasadzie
długookresowegowewnętrznegoizewnętrznegozrównoważonegorozwojuoparte-
gonaspołecznymdialogu,jestspołecznaodpowiedzialnośćprzedsiębiorstwa.Wraz
zewzrostemzainteresowaniaieksponowaniaspołecznychaspektówdziałalności
corazczęściejicorazbardziejstanowczomówisięonowymobliczuprzedsiębior-
stwa,którepowinnobyćm.in.dynamiczne,szczupłe,otwarte,elastyczne,koope-
rujące,skoncentrowanenakluczowychkompetencjach,uczącesię,inteligentne
i–chociażjeszczedosyćnieśmiałosiętosygnalizuje–społecznieodpowiedzialne.
Postulatprzedsiębiorstwaspołecznieodpowiedzialnegowynikazkilkuprzesłanek
(por.[Gołaszewska-Kaczan2009,s.7-8])5:
1.Przedsiębiorstwadziałająwspołeczeństwie,któreprzestrzegaokreślonych
zasadoraznormprawnychizwyczajowych,reprezentującokreślonypoziometyki.
Tymsamymspołeczeństwojestuprawnionedoformułowaniawymagańdotyczą-
cychetycznegozachowaniasięprzedsiębiorstw.Uczestnicyprocesówrynkowych
mogąkonfrontowaćpostawyfirmzeswoimioczekiwaniamiipodejmowaćnatej
podstawiedecyzjekonsumenckieorazwpływaćnakształtowaniewarunkówfunk-
cjonowaniaprzedsiębiorstw.Biznesuzależnionyjestodspołecznejakceptacji6.
wioralnym,etycznym.Zarównokoncepcjeteoretyczne,jakimodeleprzedsiębiorstwaprezentująjed-
nostronnepodejściazperspektywyróżnychujęć,natomiastrealniefunkcjonująceprzedsiębiorstwo
zawierawsobiesyntezęiprzenikaniesięróżnychwymiarówbędącychpodstawąmodeli(ekonomicz-
nego,społecznego,prawnegoitd.)(por.[Lichtarski(red.)2003,s.57-59;Gruszecki2002,s.33-37;
Sudoł2006,s.36]).Teoriaekonomiiniedysponujeobecnieteoriąprzedsiębiorstwa,którabyłabypo-
wszechnieuznawanawśrodowiskunaukowymalboktóramiałabywśródróżnychteoriipozycjędomi-
nującą(por.[Sudoł2010,s.307;Noga2009]).Ponadtozarównoekonomia,jakinaukiozarządzaniu
niemająwspólnegojęzykawsprawieprzedsiębiorstwaiobiedyscyplinynaukowenatymtracą.
5Cechyspołecznieodpowiedzialnegoprzedsiębiorstwazostanąprzedstawionewdalszejczęści
pracy.
6Przedsiębiorstwoodgrywawielerólspołecznych:jakojednostkaprodukującazaspokajapotrze-
byekonomicznewyrażoneprzezpopytrynkowy,jakośrodowiskopracyzaspokajapotrzebymaterialne
ipsychiczneswoichpracowników,jako„obywatel”konkretnegopaństwaprzedsiębiorstwojestobo-
