Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Przyczynywzrostuzainteresowaniaspołecznąodpowiedzialnościąprzedsiębiorstwa
19
zobowiązańinterpersonalnychzapomocąśrodkówekonomicznych.Tempożycia
orazdominacjaindywidualistycznejetykiosłabiazaangażowaniewspółczesnego
człowiekawsprawyinnychludzi,comazkoleikonsekwencjewobojętnościna
problematykęspołecznąwwymiarzeindywidualnym,grupowym,organizacyjnym.
Swoistalukazaangażowaniaznajdujeodzwierciedleniewpowszechnej„bylejako-
ści”iszybkościwrealizacjizadań,pełnieniuróliobowiązków,dotrzymywaniu
zobowiązań.Ponadtowszechobecnakonkurencjaopartanawspółzawodnictwiebez
przejrzystychzasadmożewymuszaćnieetycznepostępowaniewramachwielugrup
społecznychorazorganizacji.Poszukiwaniesposobunakorygowanieowychniedo-
skonałościiprzeciwdziałanieprzejawomniedostatkulubbrakuodpowiedzialności
niezasadzasiębynajmniejnaformułowaniujednejuniwersalnejideologiiczy
sposobu,araczejnadążeniudobudowanialepszejrzeczywistościpoprzezłączenie
zasad,założeńczytwierdzeńpochodzącychzróżnychobszarówżycia,nurtówmy-
ślowych,religiiorazdyscyplinnaukowych.Współdziałanienapłaszczyźnieideolo-
gicznejpowinnoiśćwparzezewspółpracąuczestnikówskomplikowanegoogólno-
światowegosystemugospodarczego.Wydajesię,żetakieporozumieniejestdo
osiągnięcia,aletylkopodwarunkiemrespektowaniawymagańetycznychprzezpo-
szczególneorganizacjeipodmiotygospodarcze,wszczególnościprzedsiębiorstwa4.
ficzna(pozanurtemutylitarystycznym),dokonującgradacjiwartości,raczejniestawiaużytecznych
wartościnapiedestale,wręczprzeciwnie.PrzykładowofenomenologniemieckiMaxScheler(zainspi-
rowanyfilozofiąHusserlaorazpopieranywswoichpoglądachm.in.przezKarolaWojtyłęiDietriecha
vonHildebrandta)wramachapriorycznej,wieczystej,ponadhistorycznejiobiektywnejhierarchiiwy-
różniałpięćrodzajówwartości:religijne(to,coboskieito,coświęte),duchowe(estetyczne,poznaw-
cze,wartościporządkuprawnego),witalne,(życie,zdrowie),hedonistyczne(przyjemności),utylitarne
(użyteczne).Wartościtestanowiąwieczystąhierarchię,zwartościamireligijnymijakowyższymi
wstosunkudopozostałych.Wartośćniższasłużywyższej(potrzebawartościutylitarnych,abyurzeczy-
wistniaćhedonistyczne,ahedonistycznemająsłużyćwitalnymitd.),azdrugiejstronykażdawyższa
nadajesensniższej[Scheler1977;Scheler1987].
4Przedsiębiorstwojakopodejściezróżnicowanewtreściimającedośćuniwersalnystatusjest
podstawowąkategoriąekonomicznąwgospodarcerynkowej.Jestpowoływanedoprowadzeniadzia-
łalnościgospodarczej,polegającejnawytwarzaniuproduktówi/lubświadczeniuusługsłużących
zaspokojeniupotrzebludzkich/innychpodmiotówżyciaspołecznego,realizowanejwsposóbzorgani-
zowanyiwceluosiągnięciakorzyściekonomicznych.Mimodośćszczątkowegowyjaśnieniapojęcia,
wzasadziejestonotrudnedozdefiniowaniazewzględunaswojązłożoność,wieloznacznośćiwielo-
postaciowość.Ponadtoprzedsiębiorstwojestkategoriąwysocedynamiczną,jakczasy,wktórychżyje-
my,zmieniasięwrazzrozwojemstosunkówspołeczno-gospodarczych,poziomemtechniki,regulacja-
miprawnymi.Dozjawiskutrudniającychsformułowaniepojemnejiuniwersalnejdefinicji,rozumienia
zjawiskiprocesówdotyczącychdziałalnościprzedsiębiorstwa,aleiokreśleniafunkcjiprzezniepeł-
nionych,należąm.in.:wirtualizacjadziałalności,trudnościwokreśleniugranicprzedsiębiorstwa
wwarunkachintegracjiiglobalizacji,pojawieniesięwyraźnychoczekiwańspołecznychwobecprzed-
siębiorstwa,dotyczącychzachowańetycznych,ochronyśrodowiska,zaangażowaniawdziałalnośćlo-
kalnejspołeczności.Trudnościteznajdująwyrazzjednejstronywformułowaniuwieludefinicji,po-
dejśćikoncepcjiprzedsiębiorstwa,coprzejawiasięwwielościkoncepcjiteoretycznychprzedsiębior-
stwa,azdrugiejstronypróbyujmowaniaprzedsiębiorstwaprzezdyscyplinyisubdyscyplinynauki
wpostaciwielumodeliprzedsiębiorstwa.Mowatuomodeluekonomicznym,finansowym,produkcyj-
nym/technicznym,organizacyjno-zarządczym,prawnym,społecznym/socjopsychologicznym/beha-
