Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1.Wokółpojęcia„sonorystykimuzycznej”
zwałwówczaswręczszkołąnwielokrotniedzielonychfakturorkiestrowych”
(multiple-divisiorchestraltextures)52.Inneterminyoddająceistotęobser-
wowanychtendencjiwarsztatowychtom.in.angielskiesound-massmusic
itexturemusicczyteżniemieckieKlangkomposition,Klangfarbenkomposi-
tionorazKlangtechnik.TychostatnichużywałnaprzykładGy"
orgyLigeti
podczaswykładunaMiędzynarodowychKursachNowejMuzykiwDarm-
stadt1960roku53.
Bardzociekawezastosowaniemapojęciensonorystyka”(sonoristika)
wrosyjskiejteoriimuzyki.PrzejęteodChomińskiegojesttamczęściąszer-
szejkategoriidefiniującejnietradycyjnąnmuzykębrzmień”/nbrzmieniowość”
(muzykazBuqnoste˘
ı,sonornostI)nsonoryki”(sonorika).nSonory-
ka”,czyliwnajszerszymznaczeniuwszelkieprzejawybrzmieniowościwmu-
zyceodpierwotnychtendencjiwXIXwiekupopełnerozwinięciawpołowie
wiekuXX,obejmujetrzytypymateriałubrzmieniowegozwiązanezjegohi-
storycznymrozwojem54:nkolorystykę”(koloristika)muzykętonalną
zelementamibrzmieniowymi,nsonorykę”(sonorika)wsensiewąskim55
brzmieniowośćzelementamitonalnościinsonorystykę”(sonoristika)
brzmieniowośćbezelementówtonalności.Kryteriumpodziałujeststopień
nasileniaelementubarwowo-brzmieniowegoworganizacjitkankidźwięko-
wejkompozycjiorazstopieńwysokowościowo-tonalnejokreślonościbrzmie-
nia.Zatemnsonorystyka”wujęciurosyjskimjesttakimtypemnmuzyki
brzmień”,wktórymwzakresiesłuchowejocenywysokościdziałająjedy-
niedwaparametry:oktawowy(mamywówczasdoczynieniaznharmoni-
sonorystyczną”)irejestrowy(pojawiasięwtedynszumbrzmieniowy”).
Kompozycjamisonorystycznymiwtymznaczeniubędąwięcprzykładowo
AtmosferyLigetiegoiTren.OfiaromHiroszimyPendereckiego56.
Mimowzasadziensonorystyka”niemaswegościsłegoodpowiednika
wjęzykachobcychiniepojawiasięwnajważniejszychpozycjachniemiecko-
iangielskojęzycznejleksykografii57,niekiedywliteraturzemuzykologicznej
występująobcojęzycznezamienniki,jakangielskiesonoristicsczyniemiec-
kieSonoristik.Obserwowanywostatnimczasiewzrostzainteresowaniateo-
52Por.CoreyField,recenzjazNetzwerkiBaalFriedrichaCerhywydanychprzez
UEw1981,DNotes”,vol.39no.4,June1983,s.959.
53Gy¨
orgyLigeti,u
UberForminderNeuenMusik,DDarmst¨
adterBeitr¨
agezuNeuen
Musik”nr10,1966,s.23–35.Por.teżAlicjaJarzębska,Positivistandcognitiveapproaches
totheproblemofsound,DMuzyka”2008nr1,s.65–79.
54Por.TatianaKiuregian,Sonorika,w:Teori-soBremenno˘
ıkompozicii,red.
WaleriaCenowa,Moskwa:Muzyka2005,s.383–393.
55DefiniowanajakoDtechnikakompozycjioperującabarwamidźwiękowymijakota-
kimizgodniezichspecyficznymi,immanentnymiwłaściwościami”.Por.ibidem,s.383.
56Ibidem,s.392–393.
57Por.natentemat:AdrianThomas,BoundariesandDefinitions...,s.7–8.