Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Praworzymskie
prawnymifideiussioobejmowanozarównozobowiązaniaporęczycielskie
ustanowionewspólnie,jakrównieżzobowiązaniazaciągniętewsposób
wzajemnieniezależny11.
Jeżelichodzioskutekprawnyzdarzeńnastępującychmiędzyjednym
zdłużnikówawierzycielem,należyogólnieodnotowaćdopuszczalnośćin-
dywidualizacjipołożeniaprawnegokażdegozdłużników.Przyjmowano
występowanietakichzdarzeńzwalniających,któredotycząwyłączniejednego
znich.Wtejgrupiezwykłosięwymieniać:zrzeczeniesiępowództwa(pactum
denonpetendo),konfuzjęoraztzw.capitisdeminutio.Zkoleitakiezdarzenia
jakzwolnieniezdługu(acceptilatio)czynowacjawywoływałyskutekzwal-
niającywstosunkudowszystkichdłużników12.Przyjmujesięnatomiast,
klasycznepraworzymskienieznałorozszerzonejskutecznościzdarzeń
skutkującychpogorszeniemichpozycji.Rozszerzonaskutecznośćprzerwy
bieguterminuprzedawnieniawrezultacieuznaniabądźwniesieniapowódz-
twazostaławprowadzonadopieronamocykonstytucjicesarzaJustyniana
z531r.Wpóźniejszymokresiewielewątpliwościbudziłorównieżzagadnie-
nierozszerzonejskutecznościzdarzeń,któreuzasadniałyodpowiedzialność
zaniewykonaniezobowiązania13.
Przedewszystkimcharakterystykęprawnąróżnychprzypadkówzastosowania
odpowiedzialnościsolidarnejłączyłzasadniczyfakt,żewierzycielmiałprawo
domagaćsięodnichwyłączniejednegoświadczenia.Bardzocharakterysty-
cznedlapóźniejszegohistorycznegorozwojusolidarnościbiernejokazało
sięwłaśnieokreśleniemechanizmuwygaśnięciazobowiązańdłużników
wrezultaciepociągnięciadoodpowiedzialnościjednegoznich.Rozwiązanie
towywodziłosięjeszczezprocesulegislacyjnego,wiązałosięjednakrównież
ściślezmodelempostępowaniasądowegoobowiązującymwklasycznym
prawierzymskim,tzw.procesemformułkowym.Postępowanietomiało
charakterdwuetapowy,przyczymetappierwszykończyłsięzchwiląspo-
rządzeniaprzezpretoraskierowanejdosędziegoformułki,którejtreść
11S.Meier,Gesamtschulden...,s.1027-1030.
12S.Meier,Gesamtschulden...,s.42.
13S.Meier,Gesamtschulden...,s.42-43,48-49,513-514.Jakwskazujeautorka,przynajmniejnie-
którezwyżejwymienionychregułznajdowałyrównieżzastosowaniewprzypadkachsolidarnej
odpowiedzialnościkilkudłużnikówzapowstałąszkodę.
27