Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Solidarnośćdłużnikówwujęciuhistorycznymiprawnoporównawczym
Niejakoodrębnymtorempostępowałrozwójsolidarnejodpowiedzialności
wieluosóbzapowstałąszkodę.Takżenaobszarzewspółczesnejodpowie-
dzialnoścideliktowejpraworzymskieniewypracowałoogólnychzasadod-
powiedzialnościodszkodowawczej,posługiwałosięzatowielomainstytu-
cjamiowąskimzakresiezastosowania,służącymiochronieposzkodowanego
wkonkretnych-nierazbardzokazuistyczniezakreślonych-okolicznościach
faktycznych.Charakterystycznadlawczesnegorozwojuprawarzymskiego
byłazwłaszczajegofunkcjapenalizacyjna,wyrażającasięwmożliwościza-
sądzeniawobecsprawcykarypieniężnejstanowiącejwielokrotnośćspowo-
dowanegouszczerbku8.Obokskargpenalizacyjnych(actiofurti,actioiniu-
riam)wrzymskimporządkuprawnymfunkcjonowałyjednakrównież
skargiukierunkowanewyłącznienauzyskanieprzezwierzycielarekompen-
saty(condictiofurtiva).Ponadtopraworzymskieznałojeszczetzw.skargi
mieszane,łączącewsobieelementyodpowiedzialnościrepresyjnejikom-
pensacyjnej(actiolegisAquiliae)9.Nawypadekodpowiedzialnościkilku
osóbzawyrządzonąszkodęprzewidywanozasadniczoodpowiedzialność
kumulatywnąbądźsolidarną(przyczymniekiedyobejmującąwielokrotność
spowodowanejszkody).Przyjmujesię,żetenostatnitypodpowiedzialności
obowiązywałmiędzyinnymiwprzypadku:condictiofurtiva,actiodeeffusis
veldeiectis,actioquodmetuscausa,actiodedolooraznawypadekodpowie-
dzialnościkilkuopiekunówzaprzywłaszczenierzeczynależącejdopupila10.
Konstrukcjęprawnąwspółczesnejodpowiedzialnościsolidarnejmożna
równieżdostrzecwniektórychregulacjachdotyczącychkonkurencjizobo-
wiązańkilkuporęczycieli.Zaprzykładmożnapodaćjednązpóźniejwykształ-
conychformodpowiedzialnościporęczycielskiejfideiussio,wprzypadku
którejkażdyzdłużnikówodpowiadałwobecwierzycielazacałośćporęczo-
negodługu,niezaśjedyniezajegoczęśćwynikającązpodziałujegowyso-
kościmiędzywszystkichporęczycieli.Wtymzakresiewykształceniefideiussio
stanowiłoodejścieodwcześniejstosowanychformodpowiedzialnościporę-
czycielskiej(sponsio,fideipromissio),wprzypadkuktórychodpowiedzialność
zabezpieczycielimiałacharakterpodzielny.Charakterystyczne,żeskutkami
8H.Ehmann,Gesamtschuld...
.,s.38-39,214-215.Por.również:K.Kolańczyk,Praworzymskie,
Warszawa2007,s.343.
9S.Meier,Gesamtschulden...,s.496-497.
10S.Meier,Gesamtschulden...,s.499-501,504-508.
26
