Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wrażliwyrynekkusiwykorzystaniemtejcechydonieuczciwychzarobków,
atoprzezfałszyweinformacje(nkupujcie,bozdrożeje”)luboperacjewprowadza-
jącewbłąd(np.sztucznezawyżaniecenprzezpozorowanetransakcje).Dopusz-
czaniejednakdotakichdziałańbudziszczególniesilnyspołecznyopóribardzo
szkodzisamemurynkowi.Masowestratyinwestorówpoto,bynieliczniosiągnęli
krociowezyski,sąniedoprzyjęciawdemokratycznymspołeczeństwie.Jeszcze
gorszesąkonsekwencjesamejświadomości,żecośtakiegojestmożliwe,kapitał
więckażdegoinwestorajestzagrożonyprzezoperacjerekinówspekulacji.Wtakich
warunkachrynekkapitałowyniemożesięrozwijać.Jakwkażdymhandlu,
wdalszejperspektywierzetelnośćiuczciwośćsąniezbędnedojegopowodzenia.
Niktprzecieżniechcewystąpićwrolinaiwnego,któryzwłasnychpieniędzyzasila
grupęnieuczciwychspryciarzy.Jeślispołeczeństwoźleoceniarynekfinansowy,to
–nazasadziengłosowanianogami”–poprosturezygnujezuczestnictwawjego
procesach.Abyjednaktaksięniestało,abyutrzymaćznaczącąwagędla
gospodarkitegorynku,poddawanyjestondalekoidącejkontroliprzezorgany
nadzorubankowegoispecjalnychinstytucjirynkukapitałowego.Mogąone
nakładaćkaryzanieuczciweoperacje.Nainnych,niżfinansowy,rynkachtak
szerokiegoiskutecznegonadzoruwzasadzieniema.
Problemskutecznościkontrolirynkuorazpotrzebawalkizespekulacjąsą
niewyczerpalnymźródłemdyskusjiwśrodowiskurynkukapitałowego.Rozwiązania
skrajneokazałysięnieużyteczne,idealnegojednakmodelu:nczegozabraniać,co
dopuścić”niema.Systemskutecznej,alenieuciążliwejkontrolirozwijasiędrogą
próbibłędów.To,cobyłowhistoriinadużyciemlubniedostatkiemnadzoru,
szybkowywoływałoreakcjęuniemożliwiającąlubutrudniającąpowtórzenietego
błędu.Dotyczytozarównontumultuwarszawskiego”wsiedemnastowiecznej
Warszawie,wywołanegospekulacjamizbożowymiBaryczków,jakioperacjami
CornelisuaVanderbiltaczyJimaFiskawczasiebudowyliniikolejowychprzed
WielkimKryzysem1929r.Jedneidrugieukróconoipóźniejoperacjetegotypu–
wtejskali–niemiałymiejsca.
Współcześniewiększośćspekulacyjnychoperacji,którespowodowałyza-
łamaniegiełdowekońcalattrzydziestychXXw.,niewystępuje.Jesttowznacz-
nymstopniuspowodowanewprowadzeniemlicznychograniczeńizakazów
szczególnieniebezpiecznychdlarynkuoperacjiorazogromnymwzrostemsamego
rynkukapitałowego.RozmiarymajątkuprodukcyjnegozpoczątkuXXIw.
niedająsięprzecieżporównaćzwielkościątegomajątkuupoczątkówXXstu-
lecia.Nawielkimrynkukapitałowym,podobniejaknawielkimrynkutowarowym,
uzyskaniepozycjidominującejjesttrudne.Siłąrzeczywpodstawowymjego
obszarzepowstająwarunkidlaciągłościkonkurencjiiutrzymywaniaspekulacji
wekonomicznieuzasadnionychryzach.Niemniejjednakproblemtenniejest
marginalnymwkrajachorozwijającymsięrynkukapitałowym.Stanowion
poważnewyzwaniedlafunkcjonującegotamsystemukontrolioperacjika-
pitałowych.
Spekulacjegiełdowenadająrynkowipapierówwartościowychdwieważne
cechy.Pierwsząznichjestzwiększeniepłynnościobrotów,drugą–podniesienie
13
